- »
- Varia
- »
- Etymologia
- »
- Etymologia imion Wojowniczek — Wojowniczki Zewnętrznego Układu Słonecznego (Outerki)
Wojowniczki Układu Słonecznego —
Wojowniczki Zewnętrznego Układu Słonecznego (Outerki)
太陽系戦士
外部太陽系戦士
[Manga + anime + gry]
漫畫・アニメ・ゲーム
Nieoficjalna nazwa obydwu Czarodziejek z Księżyca, Czarodziejek z Merkurego, Innerek, Outerek i Wojowniczek Asteroid to Wojowniczki Układu Słonecznego [jap. 太陽系戦士 Taiyōkei Senshi bądź 太陽系の戦士 Taiyōkei no Senshi; ang. Solar System Soldiers]. Jest to zestawienie japońskich wyrazów 太陽系 Taiyōkei („Układ Słoneczny”), (の no (partykuła dopełniacza)) i 戦士 senshi („wojownik”).
Natomiast oficjalnym zbiorczym określeniem Wojowniczek Układu Słonecznego (czasami tylko obu Czarodziejek z Księżyca i Innerek) jest Czarodziejska Drużyna [jap. セーラー・チーム Sērā Chīmu; ang. Sailor Team]. To zestawienie angielskich wyrazów sailor („marynarz”) oraz team („drużyna, zespół”) zapisywanych po japońsku odpowiednio jako セーラー sērā i チーム chīmu. Wyraz セーラー sērā odnosi się bezpośrednio nie tyle do marynarzy, co do japońskich dziewczęcych mundurków szkolnych inspirowanych strojami rzeczywistych marynarzy [jap. セーラー服 sērā fuku].
Wojowniczki Zewnętrznego Układu Słonecznego [jap. 外部太陽系戦士 Gaibu Taiyōkei Senshi; ang. Outer Solar System Soldiers] — fanowskie zbiorcze określenie Czarodziejek z Plutona, Urana, Neptuna i Saturna. Zestawienie japońskich wyrazów 外部 naibu („zewnętrze, zewnętrzna część”), 太陽系 Taiyōkei („Układ Słoneczny”) i 戦士 senshi („wojownik”).
Outerki [jap. 外部戦士 Gaibu Senshi; ang. Outer Soldiers] — krótka forma fanowskiego określenia. Skrót od 外部太陽系戦士 Gaibu Taiyōkei Senshi.
Haruka Ten’ō
- 天王 はるか
- Ten’ō Haruka
- Haruka Ten’ō
天王が遥かである ten’ō ga haruka de aru — „odległy niebiański władca”
Nazwisko Haruki Ten’ō składa się z następujących dwu członów:
- 天 TEN, ame, ama — „niebo, niebosa”,
- 王 Ō < WAŨ, ōkimi < ofokimi — „król, władca, monarcha, suweren”.
Złożenie 天王 może być odczytywane nie tylko jako ten’ō, lecz także jako tennō. Związane jest z tym zjawisko fonetyczne występujące w jęz. japońskim o nazwie „łączenie głosek” [jap. 連声 renjō]. Polega ono na tym, że jeśli w złożeniach znakowych pierwszy człon kończy się na spółgłoskę n, m lub t, drugi zaś na samogłoskę bądź półsamogłoski y lub w, to spółgłoska zostaje podwojona i doczepiona na początku drugiego członu, np. 天皇 („cesarz japoński”): ten + waũ > tennau > tennō, 輪廻 („kołowrót narodzin i śmierci”): rin + we > rinne; 陰陽 („yin i yang”): omu + yaũ > ommyau > ommyō; 雪隠 („ubikacja”): setu + in > settin > setchin.
W przypadku nazwiska Haruki jego odczytywanie, ilekroć podpisywano je znakami kany w mandze i anime, zawsze miało postać てんおう ten’ō i nigdy てんのう tennō, ani tym bardziej てのう tenō czy ての teno, choć w tychże mandze i anime da się spotkać zapis literami łacińskimi, skąd pominięto apostrof i/lub iloczas: „Tenoh” / „Teno”.
Nazwisko to w obu wersjach wymowy jest rzeczywiście istniejącym nazwiskiem japońskim, które zapisuje się na kilka sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”).
Znaki 天王 wchodzą w skład japońskiej nazwy planety Uran — 天王星 Ten’ōsei / Tennōsei. W starożytności, w tym także w Chinach i Japonii, znano tylko sześć planet. Kiedy odkryto planetę Uran, należało nadać jej imię. Zachód po prostu kontynuował tradycję nadawania nazw z mitologii — bogatej w zasób imion — i wybrał dla planety imię greckiego boga niebios Urana [gr. Οὐρανός Ouranós; jap. ウーラノス Ūranosu] (choć gdyby chciał być tu do końca konsekwentny, to musiałby wybrać imię Caelusa [łac. Caelus; jap. カエルス Kaerusu], rzymskiego odpowiednika Urana). U Japończyków niestety skończyły się już wszystkie żywioły, którymi mogliby nazwać kolejną planetę, toteż postanowili takoż zaczerpnąć z mitologii grecko-rzymskiej. W taki oto sposób planeta Uran otrzymała nazwę, którą dosłownie się tłumaczy jako „gwiazda niebiańskiego władcy” bądź „gwiazda władcy niebios”, gdzie „władca niebios” pośrednio nawiązuje do Urana / Caelusa.
Przekonamy się potem, że nazwiska Michiru i Setsuny mają podobne pochodzenie.
Haruka jako Czarodziejka z Urana ma swym arsenale moce luźno powiązane z ideą niebios, a mianowicie przestrzenią kosmiczną, powietrzem i wiatrem: Podmuch Kosmicznego Miecza i Kosmiczna Turbulencja. Ponadto dzierży talizman o nazwie Kosmiczny Miecz.
Niektórzy fani sugerują powiązanie mocy Czarodziejki z Urana z żywiołem ziemi przez wzgląd na jej atak Trzęsienie Świata, zwłaszcza że w niektórych wersjach językowych przetłumaczony on został jako „Trzęsienie Ziemi”. Jednakże w mandze atak ten obok zapisu katakaną (ワールド・シェイキング Wārudo Sheikingu) ma też zapis znakami chińskimi: 天界震. Rozbijmy to złożenie na części składowe: 天 TEN („niebo, niebosa”) + 界 KAI („świat, domena, kraina, zakres, obszar, przestrzeń”) + 震 SHIN < SIN („drżeć, trząść się, chwiać się”). Widzimy więc wyraźnie, że chodzi o „Trzęsienie Niebiańskiego Świata”. Zapis katakaną można potraktować jako skróconą formę. Koślawe tłumaczenia wyszły, że tak powiem, na świat w wyniku tego, że niekiedy światem nazywa się planetę Ziemia i że trzęsienie jako zjawisko najczęściej dotyczy płyt tektonicznych.
Ktoś tu może zaprzeczyć, wskazując na to, iż w anime podczas animacji owego ataku widzimy rozstępującą się ziemię. Na atak ten jednakże lepiej spojrzeć z innej strony: Czarodziejka z Urana tworzy ogromną kulę światła, z prędkością porównywalną do tornada przemierzającego przez ziemię, która się pod nim rozstępuje. Źródłem jest więc nie sama ziemia, lecz coś z zewnątrz, coś, co powoduje wstrząsy.
Przejdźmy teraz do imienia własnego Haruki. Jest rzeczywiście istniejącym imieniem japońskim i zapisywane może być na co najmniej kilka różnych sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”). Wywodzi się ono z japońskiego przymiotnika 遥か/遙か/悠か haruka o znaczeniu „daleki, oddalony, odległy”. Możliwe, iż Naoko-sensei, kiedy nadawała bohaterce takie właśnie imię, skojarzyła je z niebiosami i przestrzenią kosmiczną.
(Nawiasem mówiąc, imię to zazwyczaj nadawane bywa dziewczynom, lecz nosić go mogą również chłopcy. To też podkreśla wizerunek postaci Haruki, w której zlewają się pierwiastek żeński i męski.)
Podsumowując, jeśli nazwisko i imię Haruki Ten’ō umieścimy w zdaniu 天王が遥かである ten’ō ga haruka de aru, to można je przetłumaczyć jako „odległy niebiański władca”.
Inne imiona i tożsamości Haruki Ten’ō
Zwrot, którego używała mała Hotaru wobec Haruki. Człon パパ papa jest japońskim zapożyczeniem angielskiego wyrazu papa („tata”) bądź niemieckiego wyrazu Papa („tata”).
Imię i nazwisko Haruki Ten’ō w północnoamerykańskim dublażu starego anime. Imię Amara jest rzeczywiście istniejącym imieniem pochodzącym z literatury fantastycznej. Jego etymologię tłumaczy się różnie. Być może pochodzi z łaciny, gdzie istnieje przymiotnik rodzaju żeńskiego amāra (r. m. amārus) o znaczeniu: „gorzka (o smaku); szorstka, przenikliwa (o dźwięku); sarkastyczna (o mowie); zgorzkniała, ponura (o zachowaniu)”. Jeszcze innym możliwym i nieco bardziej prawdopodobnym źródłem jest sanskrycki wyraz अमर amara o znaczeniu „wieczny, nieśmiertelny”. Jednym z możliwych zapisów japońskiego imienia Haruka przy pomocy znaków chińskich jest 永遠. W taki sposób zapisuje się także rzeczownik pospolity 永遠 eien „wieczność, długotrwałość, nieśmiertelność”. To może wyjaśniać, dlaczego tłumacze północnoamerykańscy wybrali właśnie imię Amara. Pisownia nazwiska została natomiast zangielszczona.
Zestawienie angielskich wyrazów sailor („marynarz”) oraz Uranus („Uran”) zapisywanych po japońsku odpowiednio jako セーラー sērā i ウラヌス Uranusu. Wyraz セーラー sērā odnosi się bezpośrednio nie tyle do marynarzy, co do japońskich dziewczęcych mundurków szkolnych inspirowanych strojami rzeczywistych marynarzy [jap. セーラー服 sērā fuku].
Michiru Kaiō
- 天王 はるか
- Kaiō Michiru
- Michiru Kaiō
海王が満ちる kaiō ga michiru — „przypływający morski władca”
Nazwisko Michiru Kaiō składa się z następujących dwu członów:
- 海 KAI, HAI < FAI, umi — „morze” (stara postać znaku: 海),
- 王 Ō < WAŨ, ōkimi < ofokimi — „król, władca, monarcha, suweren”.
W odróżnieniu od nazwiska 天王 Ten’ō, w zapisie łacińskimi literami nie jest potrzebny apostrof, bowiem jasne jest, iż samogłoski i oraz ō znajdują się w oddzielnych sylabach.
Nazwisko to jest rzeczywiście istniejącym nazwiskiem japońskim, które zapisuje się na kilka sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”).
Znaki 海王 wchodzą w skład japońskiej nazwy planety Neptun — 海王星 Kaiōsei. Podobnie jak Uran, Neptun także nie należy do planet znanych w starożytności. W Zachodzie nadano tej planecie imię rzymskiego boga mórz Neptuna [łac. Neptūnus; jap. ネプトゥーヌス Neputūnusu] będącego odpowiednikiem greckiego boga Posejdona [gr. Ποσειδῶν Poseidō̂n; jap. ポセイドーン Poseidōn]. Japończycy stworzyli natomiast nazwę, którą dosłownie się tłumaczy jako „gwiazda morskiego władcy” bądź „gwiazda władcy mórz”, gdzie „władca mórz” pośrednio nawiązuje do Neptuna / Posejdona.
Michiru jako Czarodziejka z Neptuna ma swym arsenale moce powiązane z morzem: Głębokie Zanurzenie, Podmorskie Odbicie i Podmorskie Skrzypcowy Przypływ. Ponadto dzierży talizman o nazwie Zwierciadło Głębokich Wód.
Przejdźmy teraz do imienia własnego Michiru. Jest rzeczywiście istniejącym imieniem japońskim i zapisywane może być na co najmniej kilka różnych sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”). Wywodzi się ono z japońskiego czasownika 満ちる/盈ちる/充ちる michiru o znaczeniach „przypływać; napełniać się; przybywać (o Księżycu); dojrzewać; wygasać (o terminie)” (mówiąc ogólnie, odnoszącego się do jakiegoś szczytującego procesu, zwłaszcza cyklicznego). Pierwsze z podanych znaczeń dotyczy zjawiska zachodzącego nad morzami tudzież oceanami i jest oddawane przez znak 満 (w starej postaci: 滿) odczytywany po chińsko-japońsku jako MAN oraz przydzielony do klucza 水/氵/氺 („woda”). Czasownik ten stosuje się np. w wyrażeniu 潮が満ちて来た shio ga michite kita („przypłynęła fala”). To samo można powiedzieć używając złożenia znakowego 満潮 manchō („przypływ, wysoka fala”). Jak widać, zawiera ono takie same znaki, jednakże porządek został odwrócony.
Podsumowując, jeśli nazwisko i imię Michiru Kaiō umieścimy w zdaniu 海王が満ちる kaiō ga michiru, to można je przetłumaczyć jako „przypływający morski władca”.
Inne imiona i tożsamości Michiru Kaiō
Imię i nazwisko Michiru Kaiō w północnoamerykańskim dublażu starego anime. Michelle [pol. Michalina] to żeńska postać francuskiego imienia Michel [pol. Michał] wywodzącego się z hebrajskiego imienia מִיכָאֵל Mīkhāʾēl (dosł. „któż jest taki jak Bóg?”). Dobór taki wydaje się jednak być podyktowany podobnym brzmieniem obu imion, które etymologicznie nie są ze sobą w żaden sposób powiązane. Pisownia nazwiska została natomiast zangielszczona.
Zestawienie angielskich wyrazów sailor („marynarz”) oraz Neptune („Neptun”) zapisywanych po japońsku odpowiednio jako セーラー sērā i ネプチューン Nepuchūn. Wyraz セーラー sērā odnosi się bezpośrednio nie tyle do marynarzy, co do japońskich dziewczęcych mundurków szkolnych inspirowanych strojami rzeczywistych marynarzy [jap. セーラー服 sērā fuku].
Setsuna Meiō
- 冥王 せつな
- Meiō Setsuna
- Setsuna Meiō
冥王が刹那である meiō ga setsuna de aru — „ulotny mroczny władca”
Nazwisko Setsuny Meiō składa się z następujących dwu członów:
- 冥 MYŌ < MYAŨ, MEI < MEĨ, kura·i < kura·si — „mrok, ciemność; mroczny, ciemny, ponury, posępny”,
- 王 Ō < WAŨ, ōkimi < ofokimi — „król, władca, monarcha, suweren”.
W odróżnieniu od nazwiska 天王 Ten’ō, w zapisie łacińskimi literami nie jest potrzebny apostrof, bowiem jasne jest, iż samogłoski i oraz ō znajdują się w oddzielnych sylabach.
Nazwisko to jest rzeczywiście istniejącym nazwiskiem japońskim, które zapisuje się na kilka sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”).
Znaki 冥王 wchodzą w skład japońskiej nazwy planety karłowatej Pluton — 冥王星 Meiōsei. Podobnie jak Uran i Neptun, Pluton także nie należy do ciał niebieskich znanych w starożytności. W Zachodzie nadano tej, jak na początku sądzono, planecie imię rzymskiego boga świata pozagrobowego Plutona [łac. Plūtō; jap. プルートー Purūtō] będącego odpowiednikiem greckiego boga Hadesa [gr. Ἅιδης Hā́idēs; jap. ハーデース Hādēsu]. Japończycy stworzyli natomiast nazwę, którą dosłownie się tłumaczy jako „gwiazda mrocznego władcy” bądź „gwiazda władcy mroku”, gdzie „władca mroku” pośrednio nawiązuje do Plutona / Hadesa. Świat zmarłych zarządzany przez owego boga wedle religii Greków był, ogólnie rzecz biorąc, dosyć mrocznym miejscem. W języku japońskim na określenie świata zmarłych stosuje się m.in. dwa następujące terminy buddyjskie: 冥界 meikai (dosł. „mroczny świat”) tudzież 冥土/冥途 meido (dosł. „mroczna ziemia/droga”), które także wskazują na naturę zaświatów jako miejsca ponurego i ciemnego.
Chociaż Setsuna jako Czarodziejka z Plutona większość swych mocy odziedziczyła od swego ojca, boga czasu Chronosa [gr. Χρόνος Khrónos; jap. クロノス Kuronosu], to jeden z jej ataków, Śmiertelny Krzyk, przywołuje na myśl właśnie świat pozagrobowy. W anime atak ten wygląda jako kula utworzona z mrocznego dymu, co ma wywoływać dosyć ponure skojarzenia. W mandze Czarodziejka z Plutona wykonuje również manewr pn. Zamknięcie Mrocznego Sklepienia. Obok zapisu katakaną (ダーク・ドーム・クローズ Dāku Dōmu Kurōzu) ma też zapis znakami chińskimi: 冥空封印. Rozbijmy to złożenie na części składowe: 冥 MEI < MEĨ („mrok, ciemność”) + 空 KŪ („przestrzeń; pustka, próżnia”) + 封 FŪ („pięczeć, zamknięcie”) + 印 IN („pięczeć, piętno, znak, oznaczenie”). Przetłumaczyć to możemy jako „Zapieczętowanie (w) Mrocznej Przestrzeni”.
Ponadto Czarodziejkę z Plutona poznajemy najpierw jako samotną strażniczkę wymiaru, w którym znajdują się Wrota Czasu i Przestrzeni [jap. 時空の扉 Jikū no Tobira]. Miejsce to jest nieoświetlone tudzież owiane zasłoną dymu lub mgły. Najwyraźniej Naoko Takeuchi chciała umieścić owe Wrota w ciemnej, pozaziemskiej lokacji. Oczywistym wyborem byłby tutaj świat pozagrobowy. Widać to dobitnie w obydwu tytułach noszonych przez Czarodziejkę z Plutona: Strażniczka Świata Pozagrobowego [jap. 冥界の番人 Meikai no Bannin] oraz Strażniczka Świata Podziemnego (Przestrzeni Międzyczasowej) [jap. 冥土(時間の狭間)の番人 Meido (Jikan no Hazama) no Bannin].
Przejdźmy teraz do imienia własnego Setsuny. Jest rzeczywiście istniejącym imieniem japońskim i zapisywane może być na co najmniej kilka różnych sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”). Brzmi ono identycznie do japońskiego rzeczownika 刹那 setsuna o znaczeniach „chwila, mgnienie; krytyczna chwila”. Pierwotnie był to buddyjski termin wywodzący się z sanskryckiego क्षण kśaṇa i określający najmniejszą jednostkę czasową. Formą przymiotnikową tego wyrazu jest 刹那的 setsunateki — „chwilowy, ulotny, efemeryczny, nietrwały, przejściowy”. Oba te słowa kojarzą się nam z przepływem czasu.
Jak już wyżej wspomniano, Czarodziejka z Plutona pełni rolę strażniczki Wrót Czasu i Przestrzeni — miejsca, które pozwala przemierzać strumień czasu. Obdarzono ją też zakazaną zdolnością zatrzymywania czasu. Ponadto w mandze Czarodziejka z Plutona ma jeszcze atak pn. Tajfun Chronosa, w którym pada imię boga czasu. Obok zapisu katakaną (クロノス・タイフーン Kuronosu Taifūn) czar ten ma też zapis znakami chińskimi: 時空嵐撃. Rozbijmy to złożenie na części składowe: 時 JI < ZI („czas; godzina”) + 空 KŪ („przestrzeń; pustka, próżnia”) + 嵐 RAN < RAM („burza, nawałnica”) + 撃 GEKI („uderzenie, natarcie, napaść”). Przetłumaczyć to możemy jako „Natarcie Burzy Czasoprzestrzeni”. Jak widzimy, znaki chińskie składające się na wyraz „czasoprzestrzeń” należy w tym wypadku odczytywać jako Kuronosu (Chronos).
W taki oto sposób imię własne i nazwisko oddają pewien stopień oderwania, nieziemskości Czarodziejki z Plutona w stosunku do pozostałych Wojowniczek. Setsuna Meiō jest nieskończenie samotna i nie wiadomo, ile już stuleci stała na straży Wrót Czasu i Przestrzeni. Dla niej jako „władczyni zaświatów” codzienne zmartwienia i problemy dziewcząt, jak zresztą całe życie ludzkie nie jest niczym więcej jak tylko przelotną chwilą… Ona, jak nikt inny, pojmuje podstawową zasadę buddyjską, że życie trwa li tylko chwilę i że wszystko przemija. Jej rola wymaga od niej ogromnego samopoświęcenia na miarę ascetyzmu mnichów. Powinnością Czarodziejki z Pluto jest odwieczne stanie na straży Wrót Czasu i Przestrzeni, przebywanie po drugiej stronie życia i śmierci przy jednoczesnym zrzeczeniu się wszystkich przyjemności życia doczesnego.
W odc. 85 starego anime Setsuna mówi:
未来を知る事は行けない事です。大切なのは、明るい未来へ思いを馳せ、今暮らしている時代を聢り生きる事です。
Mirai wo shiru koto wa ikenai koto desu. Taisetsu na no wa, akarui mirai he omoi wo hase, ima kurashite iru jidai wo shikkari ikiru koto desu.
Nie wolno znać przyszłości. Ważne, aby patrzeć w przyszłość z nadzieją i żyć pełnią życia w teraźniejszości.
W tych jej słowach objawia się inna zasada bardzo powszechna w kulturze japońskiej: wartość teraźniejszości, chwili obecnej. To dlatego właśnie imię własne Setsuny wiąże się nie z wiecznością, nieskończonością czy bezkresem (tak jak w przypadku Akademii Bezkresu), ale z mgnieniem. Jedynie chwila stanowi wartość i przez to sama w sobie oznacza wieczność.
Podsumowując, jeśli nazwisko i imię Setsuny Meiō umieścimy w zdaniu 冥王が刹那である meiō ga setsuna de aru, to można je przetłumaczyć jako „ulotny mroczny władca”.
Wedle alternatywnej teorii imię własne postaci ma pochodzić od japońskiego przymiotnika 切ない setsunai o znaczeniu „bolesny, nędzny, przygniatający, dręczący, przykry”, choć nic wyłącznie poza podobnym brzmieniem nie wydaje się łączyć obu wyrazów. Można się tu dopatrywać odniesienia do przytłaczającej roli Czarodziejki z Plutona jako samotnej strażniczki Wrót Czasu i Przestrzeni, trudno jednakże powiedzieć, ile w tym prawdy.
Inne imiona i tożsamości Setsuny Meiō
Imię i nazwisko Setsuny Meiō w północnoamerykańskim dublażu starego anime. Wyraz, od którego wywodzi się imię Trista, występuje w kilku językach romańskich i pochodzi od łacińskiego przymiotnika trīstis o znaczeniu „smutny, nieszczęśliwy, posępny; boleściwy, rzewny”. Tłumacze najwyraźniej zinterpretowali imię Setsuny jako wywodzące się od wyrazu 切ない setsunai i dobrali podobne znaczeniowo imię używane w krajach anglosaskich. Pisownia nazwiska została natomiast zangielszczona.
Zestawienie angielskich wyrazów sailor („marynarz”) oraz Pluto („Pluton”) zapisywanych po japońsku odpowiednio jako セーラー sērā i プルート Purūto. Wyraz セーラー sērā odnosi się bezpośrednio nie tyle do marynarzy, co do japońskich dziewczęcych mundurków szkolnych inspirowanych strojami rzeczywistych marynarzy [jap. セーラー服 sērā fuku].
Hotaru Tomoe
- 土萠 ほたる
- Tomoe Hotaru
- Hotaru Tomoe
土から萌える蛍 to (= tsuchi) kara moeru hotaru — „świetlik kiełkujący z ziemi”
Nazwisko Hotaru Tomoe da się rozbić na następujące dwa człony:
- 土 TSU < TU, TO, DO, tsuchi < tuti — „ziemia, gleba, grunt” (alternatywne postaci znaku: 圡/𡈽),
- 萌 MYŌ < MYAŨ, MŌ < MAŨ, HŌ < FAŨ, BŌ < BAŨ, mo·eru < mo·yu, moe < moye, kiza·su, kizashi < kizasi — „kiełkowanie, pączkowanie, wschodzenie, wypuszczanie pędów” (alternatywna postać znaku: 萠).
Jest rzeczywiście istniejącym nazwiskiem japońskim, choć znacznie częściej funkcjonuje jako imię. Zapisuje się je na kilka sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”). Zdaje się wywodzić od rzeczownika 巴/鞆絵 tomoe oznaczającego kształt w postaci przecinka, który często używany jest w japońskich flagach lub godłach. Z postacią Hotaru jednak wyraz ten raczej nie jest powiązany.
Znak 土 jest tu wymawiany jako TO, lecz częstszą jego wymową jest DO. Japońska nazwa planety Saturn brzmi 土星 Dosei, co dosłownie się tłumaczy jako „gwiazda ziemi”. Wyraz ten może być odczytywany po japońsku także w postaci 土の星 tsuchi no hoshi. Takie znaczenie planecie tej nadała tradycyjna chińska teoria pięciu żywiołów, która przyporządkowała żywioł ziemi planecie Saturn.
Hotaru jako jedyna Wojowniczka ma unikalne nazwisko nie pasujące do żadnego schematu jak nazwiska jej współtowarzyszek, tj. Czarodziejek z Urana, Neptuna i Plutona. Chociaż Hotaru jako Czarodziejka z Saturna działa wspólnie z Outerkami, sama planeta Saturn była znana już w starożytności i przeto jej nazwa zbudowana jest wedle takiego samego wzoru jak nazwy planet Merkury, Wenus, Mars i Jowisz. To dlatego w nazwisku Hotaru nie widnieje znak 王 Ō. Jednakże nie widzimy tu także żadnych podobieństw do nazwisk Innerek — autorka mangi bowiem miast nazwiska 土野 Tsuchino nadała jej nazwisko Tomoe.
Drugi człon nazwiska, 萌 moe, pochodzi od czasownika 萌 moeru „kiełkować, pączkować, wschodzić”. Ogólne znaczenie wypływające z całego nazwiska jest „kiełkowanie z ziemi”. Może być ono poetycko zinterpretowane jako „zmartwychwstanie ”, tj. powrót z martwych i odrodzenie się, czego Hotaru dokonuje, kiedy poświęca swe życie w końcu trzeciej serii mangi i anime, by zbawić świat od Faraona 90, a potem odradza się jako niemowlę i rozpoczyna życie od nowa.
Imię Hotaru jest rzeczywiście istniejącym imieniem japońskim zapisywanym na kilka sposobów (ob. „Słownik imion i nazw miejsc”). Pochodzi od rzeczownika pospolitego 蛍 hotaru oznaczającego świetlika świętojańskiego (Lampȳris). Znak chiński, przy pomocy którego jest zapisywany ten wyraz, ma następujące możliwe sposoby odczytywań: GYŌ < GYAŨ, KEI < KWEĨ, hotaru < fotaru, a jego stara postać to: 螢.
Można doszukać się kilku powiązań Hotaru ze świetlikami. Najbardziej bezpośrednie odwołania znaleźć możemy we wszystkich głównych kanonach: mangowym, animowanym i musicalowym.
Z mangi dowiadujemy się, że matka Hotaru miała na imię Keiko [jap. 蛍子 Keiko]. Pierwszy znak w jej imieniu, 蛍 KEI, kiedy występuje jako wyraz samodzielny, odczytywany jest jako 蛍 hotaru.
Tytuł odcinka 115 wygląda, jakby zawierał przenośnię zbliżającego wielkimi krokami przebudzenia się Mesjasza Ciszy wewnątrz coraz bardziej słabnącej Hotaru:
沈黙の影!?あわき蛍火のゆらめき
Chinmoku no kage!? Awaki hotaru-bi no yurameki
Cień Wielkiej Ciszy!? Blednące jarzenie świetlika
Wyrazu 蛍火 hotaru-bi używamy w jęz. japońskim wówczas, gdy chcemy mówić o jarzeniu świetlików, za które odpowiedzialne jest zjawisko fluorescencji, czyli emitowania światła przez wzbudzony atom lub cząsteczkę. Po japońsku na fluorescencję mówimy 蛍光 keikō.
Z kolei w piosence „Sailor Busters” grającej w czasie musicalu „Sailor Stars” Usagi rozpoznaje postać Hotaru po jej lśniącym tyłku — tak jak świetliki są rozpoznawane po ich charakterystycznych światłotwórczych odwłokach:
…おしりが光ってる ってことは… ほたるちゃ~ん!
O-shiri ga hikatteru tte koto wa… Hotaru-cha~n!
Lśniące pośladki. To musi oznaczać… Hotaru!
W kulturze japońskiej świetliki zajmują ważne miejsce. Jedną z ulubionych rozrywek w tradycyjnej Japonii było łapanie świetlików. W lipcu, kiedy odbywa się ich lot, tłumy dorosłych i dzieci gromadziły się w pobliżu rzek — tam, gdzie najlepiej można spoglądać na świetliki i łapać je za pomocą sieci. W znamienitym utworze z przełomu X i XI wieku pt. „Zapiski spod wezgłowia” [jap. 『枕草子』 “Makura no sōshi”] jego autorka, japońska dama dworu znana nam pod przydomkiem 清少納言 Sei Shōnagon, rozważała nad tym, w której porze dnia najbardziej przejawia się piękno poszczególnych pór roku. W rozdziale pierwszym o lecie pisała tak:
夏は夜。月のころはさらなり、闇もなほ、螢の多く飛びちがひたる。また、ただ一つ二つなど、仄かにうち光て行くもをかし。雨など降るもをかし。
Natu fa yoru. Tuki no koro fa sara nari, yami mo nafo, fotaru no ofoku tobitigafitaru. Mata, tada fitotu futatu nado, fonoka ni utifikarite yuku mo wokasi. Ame nado furu mo wokasi.
Natsu wa yoru. Tsuki no koro wa sara nari, yami mo nao, hotaru no ōku tobichigaitaru. Mata, tada hitotsu futatsu nado, honoka ni uchihikarite yuku mo okashi. Ame nado furu mo okashi.
Latem [najpiękniejsze] są noce. I to nie tylko księżycowa pora, lecz także ciemne bezksiężycowe noce, kiedy to niezliczone świetliki mijają się nawzajem. Nawet jeden–dwa wątło migoczące świetliki mają swój urok. Także i padający deszcz bywa równie nastrojowy.
Rojenie się świetlików kojarzy się ze świątecznym oświetleniem — jasne iskierki światła przeszywające ciemność nocy. Hotaru znana jest takoż z tego faktu, iż lubi kolekcjonować różnego rodzaju lampy i świecidła, co mogłoby nawiązywać do zdolności bioluminescencyjnych tego owada. Świecenie w ciemności wzbudza skojarzenia z czymś tajemnym i nie z tego świata. W Japonii wierzono, że świetlikami stają się dusze zmarłych [jap. 死者 shisha]. Podług innego wierzenia świetliki rodzą się ze zwiędłej i zgniłej trawy, stąd nazywane bywają czasami wyrazem 朽草/腐草 kuchi-kusa („zgniła trawa”). Symbolika ziemi, śmierci i narodzin jest tu raczej oczywista. Przypomnijmy sobie, że Hotaru jako Czarodziejka z Saturna nosi właśnie tytuł Wojowniczka Zagłady i Narodzin [jap. 破滅と誕生の戦士 Hametsu to Tanjō no Senshi]. W mandze wykonuje również manewr pt. Rewolucja Odrodzenia Śmierci. Obok zapisu katakaną (デス・リボーン・レボリューション Desu Ribōn Reboryūshon) ma też zapis znakami chińskimi: 死世界変革. Rozbijmy to złożenie na części składowe: 死 SHI < SI („śmierć”) + 世 SE („świat”) + 界 KAI („świat, domena, kraina, zakres, obszar, przestrzeń”) + 変 HEN („zmiana”) + 革 KAKU (tu: „stać się”). Przetłumaczyć to możemy jako „Rewolucja Świata Zmarłych”.
W języku japońskim istnieje też zwrot 蛍雪 keisetsu odnoszący się do czytania w mroku nocy przy bladym jarzeniu świetlików i blasku śniegu. Mówiło się tak o ubogich, lecz wytrwałych uczniach i uczonych oddających się dziełu poznania. Dziś używamy tego wyrażenia w znaczeniu „pilna nauka” bądź „gorliwy zapał”. W „Czarodziejce z Księżyca” dotyczy ono przede wszystkim Ami, jednakże wiemy, że Hotaru z powodu swej zdolności leczenia ran naraziła się na ostracyzm ze strony kolegów z klasy, przez co zamknęła się w sobie i poczęła spędzać czas na czytaniu w swoim ciemnym pokoju przy świetle lamp. Jej ojciec był naukowcem, a ona sama, podobnie jak Ami, chce związać swoje życie z medycyną. Dlatego też owo wyrażenie również do niej pasuje.
Atrybutem Czarodziejki z Saturna jest Glewia Ciszy [jap. 沈黙の鎌 Chinmoku no Kama bądź サイレンス・グレイブ Sairensu Gureibu] nawiązująca do kosy Ponurego Żniwiarza i przez to pośrednio do greckiego boga roślinności i rolnictwa Kronosa [gr. Κρόνος Krónos; jap. クロノス Kuronosu], którego rzymskim odpowiednikiem jest Saturn [łac. Sāturnus; jap. サートゥルヌス Sāturunusu]. Powiązanie to także podkreśla symbol planety Saturn (♄), który jest stylizowanym przedstawieniem sierpa Kronosa. W mitologii Saturn-Kronos był bóstwem iście ambiwalentnym — z jednej strony bowiem siał, nomen omen, śmierć i zniszczenie poprzez pozbawienie płodności własnego ojca Urana i pożarcie rodzonych dzieci, a jednocześnie był bogiem urodzaju. Jego atrybut — sierp — może być jednocześnie narzędziem śmierci (skąd symbolika Śmierci z kosą) oraz symbolem urodzaju. Podobnież obawiano się, że przebudzenie się Czarodziejki z Saturna może przynieść zagładę temu światu, ale jednocześnie to właśnie ona pomogła Czarodziejce z Księżyca ten świat ocalić. Z drugiej strony — zniszczenie starego świata zapowiada narodziny nowego. Oznacza to, że po zniszczeniu starego świata mogą pojawić się pierwsze kiełki nowego. Czarodziejka z Saturna umarła i odrodziła się jako niemowlę. Takie oto właśnie wieloaspektowe znaczenie nosi imię i nazwisko Hotaru Tomoe, dobrze współgrające z tytułem „Wojowniczka Zagłady i Narodzin”.
Podsumowując, nazwisko i imię Hotaru Tomoe niesie więc następujące ogólne znaczenie „świetlik kiełkujący z ziemi” (土から萌える蛍 to (= tsuchi) kara moeru hotaru).
Inne imiona i tożsamości Hotaru Tomoe
W północnoamerykańskim dublażu starego anime Hotaru Tomoe jako jedyna główna postać zachowała swoje pierwotne imię własne i nazwisko, przynajmniej jeśli chodzi o jego pisownię. W wymowie natomiast nazwisko Tomoe częstokroć na modłę angielską przekształcano do Tomoh (z długim o i cichym e).
{Ob. rozdział „Pogromcy Śmierci [manga + anime + gry]: Mistrzyni 9”.}
{Ob. rozdział „Pogromcy Śmierci [manga + anime + gry]: Mistrzyni 9”.}
Zestawienie angielskich wyrazów sailor („marynarz”) oraz Saturn („Saturn”) zapisywanych po japońsku odpowiednio jako セーラー sērā i サターン Satān. Wyraz セーラー sērā odnosi się bezpośrednio nie tyle do marynarzy, co do japońskich dziewczęcych mundurków szkolnych inspirowanych strojami rzeczywistych marynarzy [jap. セーラー服 sērā fuku].
[Musical]
ミュージカル
Wojowniczki Zewnętrznego Układu Słonecznego [jap. 外部太陽系四戦士 Gaibu Taiyōkei Yon Senshi; ang. Four Outer Solar System Soldiers] — oficjalne zbiorcze określenie Czarodziejek z Urana, Neptuna, Plutona i Saturna. Zestawienie japońskich wyrazów 外部 naibu („zewnętrze, zewnętrzna część”), 太陽系 Taiyōkei („Układ Słoneczny”), 四 yon („cztery”) i 戦士 senshi („wojownik”).
Outerki [jap. 外部戦士 Gaibu Senshi; ang. Outer Soldiers] — krótka forma fanowskiego określenia. Skrót od 外部太陽系四戦士 Gaibu Taiyōkei Yon Senshi.
Haruka Ten’ō
Michiru Kaiō
Setsuna Meiō
Hotaru Tomoe
{Ob. rozdział „Pogromcy Śmierci [manga + anime + gry]: Mistrzyni 9”.}
Spis treści
- Wojownicy Księżyca i Ziemi [manga + anime + musical + live-action + gry]
- Wojowniczki Wewnętrznego Układu Słonecznego (Innerki) [manga + anime + musical + live-action + gry]
- Wojowniczki Zewnętrznego Układu Słonecznego (Outerki)
- Pozostałe Wojowniczki Układu Słonecznego [manga + anime + musical]
- Wojowniczki Układu Kinmoku [manga + anime + musical + gry]
- Wojowniczki Galaktyki Cieni i Wszechświata [manga + anime + musical]
Autor
- 渾沌の天使 Kaosu no Tenshi (opracowanie, tłumaczenie, korekta)