2. »
  3. Musical
  4. »
  5. Pojęcia musicalowe
Menu

Najważniejsze pojęcia

主なる用語

Stadium / okres oraz pokolenie

期／ステージ　＆　代

Stadium lub okres [jap. 期 ki lub ステージ sutēji; ang. stage] to jednostka grupująca poszczególne przedstawienia musicalowe w kategorie. Zgodnie z oficjalnym podziałem istniały trzy stadia, a teraz możemy mówić już o czterech:

  • Stadium pierwsze [jap. 第一期 Dai-ik-ki bądź １ｓｔステージ 1st sutēji; ang. First Stage]. Do tego stadium przynależą te musicale z lat –, tj. akurat te, w których rolę Czarodziejki z Księżyca odgrywała Anza Ōyama. Ze wszystkich aktorek spełniała tę funkcję najdłużej. Okres ten ukazywał się równolegle z mangą i anime, co znalazło też swoje odzwierciedlenie w fabule. Niemal wszystkie podstawowe aktorki zmieniły się podczas tego stadium. Musicale tego stadium opowiadają historię luźno opartą na fabule mangi i anime, co prawda, z całkowitym pominięciem sezonu drugiego. Tworzą przeto jedną zamkniętą całość fabularną, tak jak historia mangi i anime zamyka się w pięciu seriach.
  • Stadium drugie [jap. 第二期 Dai-ni-ki bądź ２ｎｄステージ 2nd sutēji; ang. Second Stage]. Podobnie jak okres pierwszy, ten też trwał pięć lat, obejmuje bowiem musicale z lat –. W drugim okresie rolę Czarodziejki z Księżyca odgrywały trzy różne aktorki (Fumina Hara, Miyuki Kanbe oraz Marina Kuroki). Tutaj wprowadzono sporo innowacyj, włącznie z całkowicie unikalnymi organizacjami wrogich postaci, ale fabułę kończyły musicale znowuż oparte na sezonie piątym mangi i anime. Ważnym kamieniem milowym była śmierć pani Kayoko Fuyumori, autorki tekstów piosenek musicalowych. W hołdzie dla niej zaśpiewano wiele z jej starszych utworów w ostatnim musicalu. Istotniejszym powodem, dlaczego dobiegł on końca, było ustąpienie pani Akiko Yanagi, pracującej jako choreografka od samego początku istnienia sailorkowych musicali.
  • Stadium trzecie [jap. 第三期 Dai-san-ki bądź ３ｒｄステージ 3rd sutēji; ang. Third Stage]. Rolę Czarodziejki z Księżyca kontynuowała Marina Kuroki. Choreografią natomiast poczęła zajmować się pani Ado Endō, znana skądinąd z wielu drugoplanowych ról w poprzednich przedstawieniach, co oznaczało też sporą zmianę stylistyczną. Trzeci okres zawiera tylko dwa przedstawienia, po czym po prostu zawieszono produkcję kolejnych musicali na czas nieokreślony.
  • Stadium czwarte [jap. 第四期 Dai-yon-ki bądź ４ｔｈステージ 4th sutēji; ang. Fourth Stage]. Tzw. okres czwarty jakościowo różni się od poprzednich trzech. O ile stare musicale produkowane były przez wytwórnię Tōei Animation i każdy z nich był „specjalnym przedstawieniem” sezonowym, o tyle nowymi musicalami niezależnie zajmują się Dwango oraz Nelke Planning i ukazują się one tylko raz w roku. Ponadto nowe produkcje zdają się bardziej naśladować styl zachodnich musicali. Fabularnie są też o wiele bardziej bliższe historii mangowej. Do czwartego stadium, jak na stan , przynależą cztery musicale, w których rolę Czarodziejki z Księżyca zagrały Satomi Ōkubo i Hotaru Nomoto.

Pokolenie [jap. 代 dai; ang. generation] z kolei to jednostka służąca do liczenia poszczególnych aktorów odgrywających daną postać. Najczęściej dotyczy to aktorek grających Czarodziejkę z Księżyca (Anza Ōyama, Fumina Hara, Miyuki Kanbe, Marina Kuroki, Satomi Ōkubo oraz Hotaru Nomoto), co tworzy liczbę sześciu pokoleń:

  • Pokolenie pierwsze: Anza-Moon [jap. 初代　アンザムーン Shodai: Anza-Mūn; ang. First Generation: Anza-Moon];
  • Pokolenie drugie: Fumina-Moon [jap. 二代目　史奈ムーン Ni-dai-me: Fumina-Mūn; ang. Second Generation: Fumina-Moon];
  • Pokolenie trzecie: Miyuki-Moon [jap. 三代目　みゆきムーン San-dai-me: Miyuki-Mūn; ang. Third Generation: Miyuki-Moon];
  • Pokolenie czwarte: Marina-Moon [jap. 四代目　マリナムーン Yon-dai-me: Marina-Mūn; ang. Fourth Generation: Marina-Moon];
  • Pokolenie piąte: Satomi-Moon [jap. 五代目　聡美ムーン Go-dai-me: Satomi-Mūn; ang. Fifth Generation: Satomi-Moon];
  • Pokolenie szóste: Hotaru-Moon [jap. 六代目　ほたるムーン Roku-dai-me: Hotaru-Mūn; ang. Sixth Generation: Hotaru-Moon].

Nic nie stoi na przeszkodzie grupować przedstawienia musicalowe na podstawie pokoleń Czarodziejki z Księżyca. To właśnie ten podział rozpowszechnił się w fandomie zachodnim, gdzie doszło do pogmatwania pojęć „stadium” i „pokolenie”. Bierze to się bodaj stąd, iż pierwsze stadium i pierwsze pokolenie całkowicie się ze sobą pokrywają. Jednakże potem zaczynają się już schody. Stadium drugie obejmuje aż trzy kolejne pokolenia. Zatem stadium to rozpoczyna Fumina Hara, potem Miyuki Kanbe przejmuje dowodzenie, a potem wreszcie Marina Kuroki. Kończy natomiast się na musicalu „Przybycie Królowej Kakyū: FINAŁ DRUGIEGO STADIUM”, czyli konkretnie w chwili, kiedy aktorki grające role Innerek i Outerek (Manami Wakayama, Risa Honma, Mai Watanabe, Momoko Shibuya, Asako Uchida, Tomoko Inami, Yūko Hosaka oraz Yui Iizuka) opuszczają obsadę. Były one ostatnimi aktorkami, które mogliśmy oglądać ze starej obsady. Musical „~ Nowa legenda o wyspie Kaguya ~” zaczyna zatem stadium trzecie, jego wersja poprawiona zaś je kończy. Najnowszemu stadium czwartemu, rozpoczętemu musicalem „La Reconquista”, odpowiadają pokolenia piąte i szóste.

Uwaga. Gdybyśmy usiłowali być ścisłymi formalistami, to nie stosowalibyśmy pojęć czwartego stadium oraz piątego i szóstego pokolenia odnośnie najnowszych musicali. Jak wspomniano wyżej, stare i nowe musicale stworzone zostały przez zupełnie inne wytwórnie. Ponadto w trakcie trwania starych musicali odbywały się ceremonie „przekazywania diademu”. Anza wręczyła go Fuminie, Fumina — Miyuki, a Miyuki — Marinie. Żadna podobna ceremonia zmiany pokoleń, w której Marina przekazuje diadem Satomi, jak dotąd się nie odbyła. Z punktu widzenia purystów musicalowych nie można więc uznać Satomi Ōkubo za piąte pokolenie Czarodziejki z Księżyca, a jedynie za piątą z kolei aktorkę w tej roli; podobnież z Hotaru Nomoto. Jednakże terminy „czwarte stadium” oraz „piąte pokolenie” i „szóste pokolenie” mają rację bytu chociażby gwoli wygody.

Wersja pierwotna i wersja poprawiona

原版　＆　改訂版

Sporo przedstawień musicalowych występuje w dwu wersjach: wersji pierwotnej [jap. 原版 genban] i wersji poprawionej [jap. 改訂版 kaiteiban]. Ogólnie rzecz biorąc musicale z nową linią fabularną wystawiane bywały w lecie, po czym wprowadzano do nich różnego rodzaju poprawki i w takiej postaci pojawiały się w okresie zimowym. Główną fabułę takiego musicalu pozostawiano w większości nietkniętą, lecz uzupełniano, usuwano bądź przestawiano miejscami niektóre sceny tudzież wprowadzano inne poprawki do scenariusza i słów piosenek mające usprawnić przebieg fabuły (coś w guście filmowej wersji reżyserskiej). Wrogowie, którzy w wersji pierwotnej byli pokonani tylko częściowo, doczekiwali się ostatecznej porażki lub całkowitego uzdrowienia. Z kolei aktorkom, które opuszczały musical, dawano więcej partyj solowych lub kwestyj mówionych.

Powyższe odzwierciedlało się w tym fakcie, iż w przerobionej wersji musicalu zachowywano ten sam tytuł, co w wersji pierwotnej, uzupełniając go dopiskiem „wersja poprawiona” oraz, niekiedy, dodając jeszcze podtytuł. I tak na przykład musical wystawiony latem 2001 r. nosił tytuł „Narodziny! Królewna Ciemności Czarna Dama”, natomiast nazwę jego wersji przerobionej, którą wystawiono zimą roku następnego, uzupełniono w taki oto sposób: „Narodziny! Królewna Ciemności Czarna Dama [wersja poprawiona]: ~ Tajemnica planety Nemezis ~”. Zdarzały się jednakowoż odstępstwa od tej zasady. Na przykład musical z zimy pt. „Nadejście Królowej Kakyū: FINAŁ DRUGIEGO STADIUM” to w istocie wersja poprawiona jego poprzednika z lata zatytułowanego „Gwiezdne światła * Legenda spadających gwiazd”, w której wprowadzono tak wiele znaczących zmian, że zdecydowano się na nadanie zupełnie innej nazwy.

Nie należy jednak sądzić, że wersje poprawione są pod każdym względem lepsze od pierwotnych przedstawień.

Wyjście przed kurtynę

カーテンコール

Wyjście przed kurtynę [jap. カーテンコール kāten kōru, ang. curtain call]. Po zakończeniu właściwego występu aktorzy wychodzą jeden po drugim lub w małych grupach przed kurtynę i kłaniają się widowni. W tym czasie w tle może grać jeden z utworów, które pojawiły się wcześniej w tym samym musicalu i który może służyć jako motyw przewodni całego przedstawienia, przy czym nie zawsze jest to wersja wokalna; zdarza się także, że gra wersja instrumentalna. Po wyjściu przed kurtynę obsada główna wykonuje jeden lub więcej dodatkowych numerów muzycznych.

Po zakończeniu występu ostatniego dnia często odbywało się podwójne wyjście przed kurtynę [jap. ダブルカーテンコール daburu kāten kōru, ang. double curtain call], gdzie oprócz samego wychodzenia aktorów i śpiewania dodatkowych nrów muzycznych któryś członek obsady wygłaszał krótkie przemówienie skierowane do widowni; zazwyczaj robiła to aktorka grająca Czarodziejkę z Księżyca i/lub któryś inny aktor obsady.

Dodatkowy numer muzyczny

サービスナンバー

Dodatkowy numer muzyczny [jap. サービスナンバー sābisu nambā, ang. service number] to piosenka, którą wykonuje się po ukończeniu właściwiej części przedstawienia musicalowego, kiedy już cała obsada aktorska wyszła przed kurtynę. Śpiewany może być tylko jeden numer muzyczny, ale z reguły jest ich dwa lub więcej. Spośród najczęściej śpiewanych utworów można wymienić: «La Soldier», «La Moon», «Solar Miracle Make-up» i «Everlasting Moonlight». Dodatkowe numery mogły się różnić przy każdym nowym poszczególnym występem jednego przedstawienia.

Dodatkowe numery muzyczne dotyczyły także przedstawień dziękczynnych, tyle że wykonywano je nie po ukończeniu przedstawienia, a w trakcie jego trwania (mniej-więcej w środku).

Bis

アンコール

Bis [jap. アンコール ankōru, ang. encore]. Dodatkowy utwór lub kilka utworów wykonywanych poza programem koncertu lub występu na życzenie publiczności. W przypadku „Sera Myu” bisowanie odbywało się po odbyciu się wyjścia przed kurtynę. Wśród bisowanych utworów praktycznie zawsze znajdowała się piosenka «La Soldier».

Absolutorium

卒業

Absolutorium [jap. 卒業 sotsugyō, ang. graduation]. Gdy aktor kończy grać przydzieloną mu rolę i na zawsze opuszcza obsadę musicalu, wtedy mówi się, że został „absolwentem”. Odchodzącym aktorom w trakcie trwania ostatniego dnia występu zazwyczaj zezwalano na zaśpiewanie dodatkowego numeru muzycznego, a w czasie wyjścia przed kurtynę na złożenie wyrazów pożegnalnych dla widowni i wszystkich fanów.

Termin sotsugyō zaczerpnięty jest z żargonu używanego w japońskim przemyślnie rozrywkowym. Zwykle oznacza opuszczenie grupy muzycznej, programu rozrywkowego bądź agencji aktorskiej przez młodego artystę. Wykorzystuje się ten wyraz nawet w innych branżach, jak np. w modelowej, kiedy mowa o zakończeniu przez modela współpracy z danym magazynem mody.

Ostatni dzień występu

千秋楽／千穐楽

Ostatni dzień występu [jap. 千秋楽／千穐楽 senshūraku]. Termin oznaczający ostatni dzień wystawiania danego przedstawienia musicalowego. Ostatnie występy zazwyczaj odbywały się w towarzystwie różnych dowcipów, zmienionych dialogów oraz swobodnej improwizacji w grze aktorskiej. Podczas takiego występu aktor, który kończy odgrywać dotychczas przydzieloną mu rolę, ma okazję pożegnać się z publicznością i resztą obsady. Fragmenty nagrań senshūraku z reguły można obejrzeć w oficjalnym przewodniku wideo do danego musicalu, ale w jednym przypadku zaszedł wyjątek — wraz z nagraniem całego musicalu „Wieczna Legenda (wersja poprawiona): Finał pierwszego stadium!!” wydano oddzielnie specjalne wideo z ostatniego dnia owego przedstawienia pt. „Tradycyjne wideo bonusowe ~ Specjalna wieczysta wersja archiwalna ~”. Musical ten wyróżniał się bodaj najbardziej płaczliwym senshūraku w całej historii „Sera Myu”, kończył bowiem stadium pierwsze, po którym nastąpiła zmiana całej obsada ról głównych z Czarodziejką z Księżyca na czele. Dlatego też, gdy fani używają wyrazu senshūraku, niekiedy mają na myśli konkretnie ostatni dzień występu wersji poprawionej „Wiecznej Legendy”.

Pojęcie to było szeroko używane już w epoce Edo (–), gdzie oznaczało właśnie ostatni dzień przedstawień teatru kabuki [jap. 歌舞伎 kabuki] bądź ostatni dzień wielkiego turnieju zapasów sumō [jap. 大相撲 ō-zumō]. W czasach obecnych stanowi nieodłączny elementu żargonu w japońskim teatrze współczesnym i przemyśle rozrywkowym. Rodowodu tego słowa jednakże szukać należy w czasach wcześniejszych niż epoka Edo. Dosłownie tłumaczy się je jako „uciecha tysiąca jesieni (= lat)” i w tym sensie pierwotnie służyło jako życzenie długowieczności, podobnie do wyrazów typu 千歳 senzai (dosł. „tysiąc lat”) czy 万歳 manzai / banzai (dosł. „dziesięć tysięcy lat”). Odnośnie jego obecnego znaczenia istnieje kilka objaśnień. Wedle jednego z nich bierze się ono z japońskiej klasycznej muzyki dworskiej gagaku [jap. 雅楽 gagaku], gdzie w ramach stylu dynastii Tang [jap. 唐楽 tōgaku] istniał niewielki utwór muzyczny zatytułowany nie inaczej jak „Uciecha tysiąca jesieni” [jap. 『千秋楽』 “Senshūraku”], który zgodnie ze starymi zwyczajami wykonywano jako ostatni z kolei (choć robiono tak nie zawsze). Druga hipoteza nowe znaczenie tego słowa wywodzi z teatru nō [jap. 能 nō], gdzie wyraz ów pojawia się pod koniec uroczystej sztuki teatralnej pt. „Takasago” [jap. 『高砂』 “Takasago”] spod pióra słynnego japońskiego dramaturga Motokiyo Zeamiego [jap. 世阿弥　元清 Zeami Motokiyo] (–), której fragmenty współcześnie często śpiewane bywają podczas uroczystości matrymonialnych:

さす腕には、惡魔を拂ひ、をさむる手には、壽福を抱き、千秋樂は民を撫で、萬歳樂には命を延ぶ。相生の松風、颯々の聲ぞ樂しむ、颯々の聲ぞ樂しむ。
Sasu kafina ni fa, akuma wo farafi, wosamuru te ni fa, zyufuku wo idaki, sensiuraku fa tami wo nade, manzairaku ni fa inoti wo nobu. Afiofi no matukaze, satu-satu no kowe zo tanosimu, satu-satu no kowe zo tanosimu.
Sasu kaina ni wa, akuma wo harai, osamuru te ni wa, jufuku wo idaki, senshūraku wa tami wo nade, manzairaku ni wa inochi wo nobu. Aioi no matsukaze, satsu-satsu no koe zo tanoshimu, satsu-satsu no koe zo tanoshimu.

[Bóstwo] wprzód wysuniętą ręką diabły wypędza, we wciągniętej ku sobie ręce zasię długowieczność i szczęście tuli; uciechą tysiąca jesieni lud koi, na dziesięć tysięcy lat życie przedłuża. Wiatr w bliźniaczych sosnach swym szumiącym głosem nas raduje, swym szumiącym głosem nas raduje.

Przedstawienie dziękczynne dla fanów

ファン感謝イベント

Przedstawienia dziękczynne dla fanów [jap. ファン感謝イベント fan kansha ibento, ang. fan appreciation events], powszechniej znane jako ファン感 fan-kan, to specjalne przedstawienia organizowane poza okresem wystawiania musicali z udziałem obsady aktorskiej i niekiedy najważniejszych członków ekipy. Służyły jako promocja nowych musicali, gdzie przedstawiano nowych członków obsady, śpiewano dobrze znane i nowe numery muzyczne, odpowiadano na pytania od widowni itp. Aktorzy mogą pojawić się na scenie w swych codziennych ubiorach bądź w strojach postaci, których role odgrywają. Zdarzało się nawet, że wychodzili przywdziani w tradycyjny japoński ubiór, jak to było w przypadku przedstawienia dziękczynnego wystawionego w okresie świąt noworocznych w .

Poza przedstawieniami, które oficjalnie nazywały się „przedstawieniami dziękczynnymi”, miały miejsce także inne podobne przedsięwzięcia, które pod względem treści były do nich niezwykle zbliżone. Tak było podczas trwania pierwszego stadium, kiedy rolę Czarodziejki z Księżyca grała Anza Ōyama. Kiedy jednak całe przedsięwzięcie miało podobno dobiec końca jeszcze w po zakończeniu wystawiania musicalu „Sailor Stars (wersja poprawiona)” w związku z dobiegnięciem końca piątej serii mangi i anime, fani zażądali kontynuacji. Tak oto przed następnym musicalem pt. „Wieczna legenda” zorganizowano pierwsze przedstawienie dziękczynne dla fanów. Stało się to odtąd tradycją i trwało aż do końca , kiedy wystawiono ostatnie przedstawienie dziękczynne dla musicalu „Nowa legenda o wyspie Kaguya (wersja poprawiona): FINAŁ MARINAMOON”. Najwięcej przedstawień dziękczynnych odbywało się jesienią i w okolicy tzw. Złotego Tygodnia (w okresie nagromadzenia się dni wolnych od pracy trwającym od 29 kwietnia do 5 maja). Złototygodniowe przedstawienia promowały nowy musical, natomiast jesienne — jego wersję poprawioną.

Na każde poszczególne przedstawienie składały się wszystkie lub część poniższych rubryk:

  • Kącik przedstawień [jap. 紹介コーナー shōkai kōnā, ang. introduction corner]. Jak nazwa wskazuje, w rubryce tej miało miejsce przedstawianie (się) nowych członków obsady aktorskiej. Każdy nowy aktor mówił kilka słów o sobie i o tym, co dlań znaczy postać, którą będzie odgrywał. Aktorzy mogli się przedstawiać sami w mniej lub bardziej ustalonym porządku, a czasami odbywało się to przy pomocy prowadzącego, którym był ktoś dobrze już wszystkim znanych aktorów. Zdarzały się też ceremonie przekazywania przedmiotów. Odbywały się w taki sposób, że na scenę wkraczali nowy aktor (w stroju scenicznym) oraz jego poprzednik (w codziennym ubiorze), po czym ten ostatni wręczał temu pierwszemu któryś ze znaczących dla odgrywanej przez nich postaci przedmiot. Kanonicznym przykładem tego jest ceremonia przekazywania Księżycowego Diademu od starej do nowej aktorki grającej Czarodziejkę z Księżyca. Natomiast kiedy trzecia z kolei wykonawczyni roli Czarodziejki z Urana, Asako Uchida, objęła to stanowisko, jej poprzedniczka, Nao Takagi, przekazała jej talizman Kosmiczny Miecz.
  • Kącik czytania scenariusza [jap. 本読みコーナー hon-yomi kōnā, ang. read-through corner].
  • Kącik konkursowy [jap. コンテストコーナー kontesuto kōnā, ang. contest corner]. Przed wystawianiem przedstawienia dziękczynnego lub w trakcie jego trwania organizowano niewielkie konkursy, w których udział mogli wziąć młodociani fani. Konkursy tego typu polegały na na wysłaniu zdjęć, w którym jest się uwiecznionym w stroju którejś z Wojowniczek lub Tuxedo, wyjściu na scenę i zatańczeniu jakiejś sekwencji tanecznej lub wykonaniu ataku ostatecznego którejś z Wojowniczek. Ceremonie wręczania nagród laureatom odbywały się w trakcie trwania danego przedstawienia dziękczynnego.
  • Kącik pytań [jap. 質問コーナー shitsumon kōnā, ang. question corner], znany także jako kącik pytań i odpowiedzi [jap. Ｑ＆Ａコーナー Q&A kōnā, ang. Q&A corner]. Rubryka przeznaczona do odpowiadania na pytania od widowni. Przed rozpoczęciem tej rubryki, ustawiano na scenie długi stół, przy którym potem zasiadali wszyscy członkowie obsady (zazwyczaj w strojach codziennych) oraz najważniejsi członkowie ekipy. Możliwość zadać swoje pytanie zazwyczaj dawano młodszym fanom.
  • Kącik duetów dnia [jap. 日替りデュエットコーナー hi-gawari dyuetto kōnā, ang. ]. Polegał on na tym, że na scenę wchodziła dwójka aktorów i wspólnie śpiewała któryś z utworów tematycznych Usagi i Mamoru lub Haruki i Michiru. Można było zobaczyć całkowicie odjechane pary, przy czym aktorzy dobierali się w różne pary w każdym poszczególnym występie kilkudniowego przedstawienia dziękczynnego.
  • Sesja zdjęciowa [jap. 写真撮影会 shashin satsueikai, ang. photo session]. Odbywała się pod koniec przedstawienia, kiedy aktorzy obsady głównej ustawiali się na scenie w grupie, dając możliwość fanom robić im zdjęcia.

Sporą część przedstawień dziękczynnych nagrano na kasetach VHS. Są to albo całkowicie oddzielne kasety VHS poświęcone wyłącznie danemu przedstawieniu, albo nagrania wchodzące do oficjalnych przewodników wideo lub część materiału bonusowego zapisanego na kasecie VHS wspólnie z odpowiednim musicalem. Wszystkie tego rodzaju kasety sprzedawano wyłącznie w okresie wystawiania następującego po nich musicalu. Nagrania te nie zawsze zawierają całe przedstawienie, często mamy możliwość obejrzeć wyłącznie najważniejsze jego urywki.

Zobacz listę

Bonus

お負け

Terminem bonus [jap. お負け o-make; ang. bonus] określa się dodatkowy materiał filmowy, który najczęściej zawiera nagrania z ostatniego występu, prób i wszystkiego, co się znalazło za kulisami. Inna nazwa to nagranie specjalne [jap. 特典映像 tokuten eizō; ang. special footage] bądź wideo specjalne [jap. スペシャル・ビデオ supesharu bideo; ang. special video].

Za czasów, gdy Anza Ōyama odgrywała postać Czarodziejki z Księżyca, nie każdy nagrany musical doczekiwał się bonusów. Z reguły można było je znaleźć wydaniu LD lub nabyć bezpośrednio w teatrze w okresie wystawiania danego musicalu jako oddzielne nagrania. Po przejęciu roli głównej bohaterki przez Fuminę Harę, a później przez Miyuki Kanbe, zaczęto tworzyć bonusy dla każdego poszczególnego musicalu, lecz dołączano je wyłącznie do zamawianych w przedsprzedaży kaset VHS. Tak też sprawa miała się z pierwszymi dwoma musicalami Mariny Kuroki, po czym liczbę bonusów podwojono do dwóch, jeden z których nagrywano na VHS, drugi zaś na DVD. Każdy z nich zawierał nieco podobną i niekiedy powtarzającą się treść, jednakże ten z VHS skupiał się głównie na ostatnim występie, ten z DVD natomiast bardziej kładł akcent na pokazaniu tego, co się działo za kulisami.

Prawdziwym bogactwem bonusów jednakże odznaczają się musicale drugiej ery (z Satomi Ōkubo i Nomoto Hikari w roli Czarodziejki z Księżyca), gdzie dodatkowym materiałom przeznaczono cały osobny krążek DVD. Możemy tam znaleźć fragmenty nagrań z prób i ostatniego występu, wywiady z aktorkami i wiele innych rzeczy.

Zobacz listę

Oficjalny przewodnik wideo

公式ガイドビデオ

Oficjalne przewodniki wideo [jap. 公式ガイドビデオ kōshiki gaido bideo, ang. official guide videos] to specjalne kasety VHS zawierające dodatkowe materiały wideo pokazujące, co się działo za kulisami powstawiania konkretnego przedstawienia musicalowego: próby, fotosesje, nagrania piosenek itp. Można tu też znaleźć krótkie wywiady z aktorami oraz urywki niektórych przedstawień dziękczynnych dla fanów. Oficjalne przewodniki wideo można potraktować jak rozszerzone nagrania bonusowe.

Nie dla każdego musicalu sporządzono tego rodzaju nagrania. Ogółem wypuszczono ich tylko cztery i tylko w formacie VHS. Można je było nabyć wyłącznie w teatrach w okresie wystawiania przedstawień musicalowych.

Zobacz listę

Antologia muzyki

音楽集

Jeszcze jednym rodzajem specjalnych nagrań były antologie muzyki [jap. 音楽集 ongaku-shū; ang. music collections] (nie mylić z albumami muzycznymi wydawanymi na CD), które stanowiły zbiory wybranych nagrań piosenek wykonywanych podczas przedstawień musicalowych i/lub dziękczynnych.

Ogółem wypuszczono trzy tego rodzaju nagrania. Pierwszy wolumin wydano komercyjnie zarówno w formacie VHS, jak i DVD. Z kolei dwa kolejne woluminy były dostępne do sprzedaży wyłącznie w okresie wystawiania musicali i nigdy nie doczekały się wydań na DVD.

Zobacz listę

Czytanie scenariusza

本読み

Czytanie scenariusza [jap. 本読み hon-yomi, skrót od 台本読み合わせ daihon yomiawase; ang. read-through lub table-read]. Termin oznaczający czynność, podczas której aktorzy po raz pierwszy zapoznają się z treścią nowego scenariusza przed rozpoczęciem prób choreografii i śpiewu. Po raz pierwszy z tym pojęciem spotykamy się w wydanym w oficjalnym przewodniku wideo dla musicalu „Sailor Stars”, z czym wiąże się zabawna scenka. Na pytanie, co oznacza wyraz hon-yomi, aktorka Momoko Okuyama odgrywająca postać Kō Yatena otrzymała odpowiedź: 「馬鹿！」“Baka!” („Głupiaś!”), po czym wyjaśniono jej nieznane dla niej pojęcie.

Próba

稽古

W nagraniach bonusowych i oficjalnych przewodnikach wideo często możemy zobaczyć, co się działo za kulisami, m.in. ujęcia z prób [jap. 稽古 keiko; ang. rehearsal]. Wyraz ten w języku japońskim jest zwyczajnym rzeczownikiem pospolitym, jednakże często pada w wyżej wymienionych nagraniach i z tego powodu warto go zapamiętać. Sala próbna po japońsku to 稽古場 keiko-ba [ang. rehearsal hall].

Skróty i skrótowce tytułów

畧稱

Ponieważ tytuły przedstawień musicalowych bywają niezwykle długie, częstokroć fani „Sera Myu” dla wygody stosują różnego rodzaju skróty i skrótowce. Robią to zarówno fani japońscy, jak i spoza Japonii. Ponadto może istnieć nawet kilka różnych sposobów, w jaki możemy skrócić dany tytuł. Poniższa tabela zawiera wykaz skrótowców i skrótów używanych w fandomie zachodnim (litery łacińskie), japońskim (znaki chińskie i sylabariusz) i chińskim (znaki chińskie).

Skrótowce Skróty
litery kanji-kana hànzì
外伝　ダーク・キングダム復活篇
Gaiden: Dark Kingdom fukkatsu hen
外傳　黑暗王國復活篇
DK Gaiden 外伝 外傳
Dark Kingdom ダーク・キングダム 黑暗王國
－外伝　ダーク・キングダム復活篇－　（改訂版）
— Gaiden: Dark Kingdom fukkatsu hen — (kaiteiban)
－外傳　黑暗王國復活篇－　（改訂版）
DKK Gaiden K 外伝／改 外傳改
Dark Kingdom K ダーク・キングダム／改 黑暗王國改
スーパー・スプリング・フェスティバル
Super Spring Festival
超級春節
SSF Spring Festival スプリング・フェスティバル 春節
Ｓ　～うさぎ・愛の戦士への道～
S: ~ Usagi — Ai no Senshi he no michi ~
Ｓ　～小兔・通往愛戰士之路～
S Super スーパー  
Usagi うさぎ 小兔
Ai no Senshi 愛の戦士 愛戰士
Ｓ　～変身・スーパー戦士への道～
S: Henshin — Super Senshi he no michi
Ｓ　～變身・通往超級戰士之路～
  Henshin 変身 變身
Super Senshi スーパー戦士 超級戰士
Ｓ　～変身・スーパー戦士への道～　（改訂版）
S: Henshin — Super Senshi he no michi ~ (kaiteiban)
Ｓ　～變身・通往超級戰士之路～　（改訂版）
  Henshin K 変身／改 變身改
Super Senshi K スーパー戦士／改 超級戰士改
ＳｕｐｅｒＳ　夢戦士・愛・永遠に…
SuperS: Yume Senshi — Ai — Eien ni…
ＳｕｐｅｒＳ　夢戰士・愛・永遠…
SS SuperS スーパーズ  
Yume 夢 夢
Yume Senshi 夢戦士 夢戰士
ＳｕｐｅｒＳ（改訂版）　夢戦士・愛・永遠に…　サターン復活篇！
SuperS (kaiteiban): Yume Senshi — Ai — Eien ni…
ＳｕｐｅｒＳ（改訂版）　夢戰士・愛・永遠…　土星復活篇！
SSK SuperS K スーパーズ／改  
Yume K 夢／改 夢改
Yume Senshi K 夢戦士／改 夢戰士改
ＳｕｐｅｒＳ　スペシャルミュージカルショー
SuperS: Special Musical Show
ＳｕｐｅｒＳ　特別音樂劇
SMS SuperS SMS スーパーズＳＭＳ 特別音樂劇
セーラースターズ
Sailor Stars
最後星光
  Stars スターズ 星
セーラースターズ　（改訂版）
Sailor Stars (kaiteiban)
最後星光　（改訂版）
  Stars K スターズ／改 星改
～永遠伝説～
~ Eien densetsu ~
～永遠傳說～
ED Eien 永遠 永遠
Eiden 永伝 永傳
永遠伝説　［改訂版］　Ｔｈｅ　Ｆｉｎａｌ　Ｆｉｒｓｔ　Ｓｔａｇｅ！！
Eien densetsu [kaiteiban]: The Final First Stage!!
永遠傳說　［改訂版］　最後的第一階段！！
EDK
FFS
ED FFS
EDK FFS		 Eien K 永遠／改 永遠改
Eiden K 永伝／改 永傳改
永遠伝説　［改訂版］　Ｔｈｅ　Ｆｉｎａｌ　Ｆｉｒｓｔ　Ｓｔａｇｅ！！　〈千秋楽公演〉
Eien densetsu [kaiteiban]: The Final First Stage!! <Senshūraku kōen>
永遠傳說　［改訂版］　最後的第一階段！！　〈千秋樂演出〉
EDK SSR
FFS SSR
ED FFS SSR
EDK FFS SSR		 Eien K SSR 永遠／改　千秋楽 永遠改　千秋樂
Eiden K SSR 永伝／改　千秋楽 永傳改　千秋樂
新・伝説光臨　ＢＥＧＩＮＮＩＮＧ　ＯＦ　ＴＨＥ　ＮＥＷ　ＬＥＧＥＮＤ
Shin densetsu kōrin: BEGINNING OF THE NEW LEGEND
新・傳說光臨
SDK Shin 新 新
Shinden 新伝 新傳
Shin Densetsu 新伝説 新傳說
かぐや島伝説
Kaguya Shima densetsu
輝夜島傳說
KSD
KS
KD		 Kaguya （旧）かぐや （舊）輝夜
Kaguya Shima （旧）かぐや島 （舊）輝夜島
Kaguya Den （旧）かぐや伝 （舊）輝夜傳
Shima （旧）島 （舊）島
かぐや島伝説　〈改訂版〉　夏休み！寶石探検隊
Kaguya Shima densetsu <kaiteiban>: Natsu-yasumi! Hōseki tankentai
輝夜島傳說　〈改訂版〉　暑假！寶石探險隊
KSDK
KSK
KDK		 Kaguya K （旧）かぐや／改 （舊）輝夜改
Kaguya Shima K （旧）かぐや島／改 （舊）輝夜島改
Kaguya Den K （旧）かぐや伝／改 （舊）輝夜傳改
Shima K （旧）島／改 （舊）島改
新／変身・スーパー戦士への道・ラストドラクル序曲
Shin / Henshin — Super Senshi he no michi — Last Dracul jokyoku
新／變身・通往超級戰士之路・最後的德拉庫拉序曲
LD
LDJ		 Last Dracul ラストドラクル 最後的德拉庫拉
Last Dracul Jokyoku ラストドラクル序曲 最後的德拉庫拉序曲
Jokyoku 序曲 序曲
500 ５００ ５００
決戦／トランシルバニアの森　～新登場！ちびムーンを護る戦士達～
Kessen / Transylvania no Mori
決戰／特蘭西瓦尼亞森林　～新登場！守護小月亮的戰士們～
TnM Kessen 決戦 決戰
Transylvania トランシルバニア 特蘭西瓦尼亞
Chibi-Moon ちびムーン 小月亮
決戦／トランシルバニアの森〈改訂版〉　－最強の敵　ダーク・カインの謎－
Kessen / Transylvania no Mori <kaiteiban>: — Saikyō no kataki Dark Cain no nazo —
決戰／特蘭西瓦尼亞森林〈改訂版〉　－最強的敵人　黑暗該隱之迷－
TnMK
DC		 Kessen K 決戦／改 決戰改
Transylvania K トランシルバニア／改 特蘭西瓦尼亞改
Dark Cain ダークカイン 黑暗該隱
ラスト・ドラクル最終章　超惑星デス・バルカンの封印
Last Dracul saishūshō: Chō wakusei Death Vulcan no fūin
最後的德拉庫拉最終章　超級行星死之巴魯卡的封印
LDSS
DV		 Last Dracul Saishuushou ラスト・ドラクル最終章 最後的德拉庫拉最終章
Saishuushou 最終章 最終章
Death Vulcan デス・バルカン 死之巴魯卡
～誕生！暗黒のプリンセス　ブラック・レディ～
~ Tanjō! Ankoku no Princess Black Lady ~
～誕生！黑暗公主　黑暗小姐～
BL Black Lady ブラック・レディ 黑暗小姐
誕生！暗黒のプリンセス　ブラック・レディ［改訂版］　～惑星ネメシスの謎～
Tanjō! Ankoku no Princess Black Lady [kaiteiban]: ~ Wakusei Nemesis no nazo ~
誕生！黑暗公主　黑暗小姐［改訂版］　～行星奈美希斯之迷～
BLK Black Lady K ブラック・レディ／改 黑暗小姐改
「１０ｔｈ　ＡＮＮＩＶＥＲＳＡＲＹ　Ｆｅｓｔｉｖａｌ」　愛のサンクチュアリ
“10th ANNIVERSARY Festival”: Ai no Sanctuary
「十周年節」　愛之聖域
AnS 10th Anniversary 十周年 十周年
Ai no Sanctuary 愛のサンクチュアリ 愛之聖域
無限学園　～ミストレス・ラビリンス～
Mugen Gakuen ~ Mistress Labyrinth ~
無限學園　～女主人之迷宮～
MG Mugen 無限 無限
Mugen Gakuen 無限学園 無限學園
無限学園　～ミストレス・ラビリンス～　改訂版
Mugen Gakuen ~ Mistress Labyrinth ~ kaiteiban
無限學園　～女主人之迷宮～　改訂版
MGK Mugen K 無限／改 無限改
Mugen Gakuen K 無限学園／改 無限學園改
～スターライツ☆流星伝説～
~ Starlights * Ryūsei densetsu ~
～星光☆流星傳說～
SRD Starlights スターライツ 星光
Ryuusei 流星 流星
Ryuuden 流伝 流傳
Ryuusei Densetsu 流星伝説 流星傳說
火球王妃降臨　ＴＨＥ　ＳＥＣＯＮＤ　ＳＴＡＧＥ　ＦＩＮＡＬ
Kakyū Ōhi kōrin: THE SECOND STAGE FINAL
火球王妃降臨　第二階段最後
KOK Kakyuu 火球 火球
Kakyuu Ouhi 火球王妃 火球王妃
777 ７７７ ７７７
～新かぐや島伝説～　ＮＥＷ　ＬＥＧＥＮＤ　ＯＦ　ＫＡＧＵＹＡ　ＩＳＬＡＮＤ
Shin Kaguya Shima densetsu: NEW LEGEND OF KAGUYA ISLAND
～新輝夜島傳說～
SKSD
SKS
SK		 Shin Kaguya 新かぐや 新輝夜
Shin Kaguya Shima 新かぐや島 新輝夜島
Shin Kaguya Den 新かぐや伝 新輝夜傳
Shin Shima 新島 新島
新かぐや島伝説　（改訂版）　ＭＡＲＩＮＡＭＯＯＮ　ＦＩＮＡＬ
Shin Kaguya Shima densetsu (kaiteiban): MARINAMOON FINAL
新輝夜島傳說　（改訂版）　眞理奈月亮最後
SKSDK
SKSK
SKK		 Shin Kaguya K 新かぐや／改 新輝夜改
Shin Kaguya Shima K 新かぐや島／改 新輝夜島改
Shin Kaguya Den K 新かぐや伝／改 新輝夜傳改
Shin Shima K 新島／改 新島改
－Ｌａ　Ｒｅｃｏｎｑｕｉｓｔａ－
— La Reconquista —
－復國－
LR      
－Ｐｅｔｉｔｅ　Éｔｒａｎｇèｒｅ－
— Petite Étrangère —
－小小異邦人－
PE      
－Ｕｎ　Ｎｏｕｖｅａｕ　Ｖｏｙａｇｅ－
— Un Nouveau Voyage —
－新的旅程－
UNV      
－Ａｍｏｕｒ♡Ｅｔｅｒｎａｌ－
— Amour ♡ Eternal —
－永恆之愛－
AE      
－Ｌｅ　Ｍｏｕｖｅｍｅｎｔ　Ｆｉｎａｌ－
— Le Mouvement Final —
－最終樂章－
LMF      

Alfabetyczna lista pojęć

アルファベット順用語一覽

A B C D E F
G H I J K L
M N O P Q R
S T U V W X
Y Z
#

#

A

B

C

D

E

F

G

H

I

—

J

K

L

M

N

—

O

P

Q

—

R

S

T

U

V

—

W

—

X

—

Y

Z

—

あ a い i う u え e お o
か ka き ki く ku け ke こ ko
さ sa し shi す su せ se そ so
た ta ち chi つ tsu て te と to
な na に ni ぬ nu ね ne の no
は ha ひ hi ふ fu へ he ほ ho
ま ma み mi む mu め me も mo
や ya   ゆ yu   よ yo
ら ra り ri る ru れ re ろ ro
わ wa ゐ wi   ゑ we を wo
ん n

あ a

い i

—

う u

え e

お o

か ka

き ki

く ku

—

け ke

こ ko

さ sa

し shi

す su

せ se

そ so

た ta

ち chi

つ tsu

—

て te

と to

な na

—

に ni

—

ぬ nu

—

ね ne

—

の no

—

は ha

—

ひ hi

ふ fu

へ he

ほ ho

ま ma

み mi

む mu

め me

—

も mo

—

や ya

—

ゆ yu

よ yo

—

ら ra

り ri

る ru

—

れ re

—

ろ ro

—

わ wa

—

ゐ wi

—

ゑ we

—

を wo

—

ん n

—

ㄅ b ㄆ p ㄇ m ㄈ f
ㄉ d ㄊ t ㄋ n ㄌ l
ㄍ g ㄎ k ㄏ h  
ㄐ j ㄑ q ㄒ x  
ㄓ zh ㄔ ch ㄕ sh ㄖ r
ㄗ z ㄘ c ㄙ s  
ㄚ a ㄛ o ㄜ e ㄝ ê
ㄞ ai ㄟ ei ㄠ ao ㄡ ou
ㄢ an ㄣ en ㄤ ang ㄥ eng
ㄦ er      
ㄧ y (-i) ㄨ w (-u) ㄩ yu (-ü)  

ㄅ b

ㄆ p

—

ㄇ m

ㄈ f

—

ㄉ d

ㄊ t

ㄋ n

—

ㄌ l

ㄍ g

ㄎ k

—

ㄏ h

ㄐ j

ㄑ q

ㄒ x

ㄓ zh

ㄔ ch

ㄕ sh

ㄖ r

—

ㄗ z

ㄘ c

ㄙ s

ㄚ a

—

ㄛ o

—

ㄜ e

—

ㄝ ê

—

ㄞ ai

ㄟ ei

—

ㄠ ao

—

ㄡ ou

—

ㄢ an

ㄣ en

—

ㄤ ang

—

ㄥ eng

—

ㄦ er

—

ㄧ y (-i)

ㄨ w (-u)

ㄩ yu (-ü)

Źródła

Autor

  • 渾沌の天使 Kaosu no Tenshi (opracowanie, tłumaczenie, korekta)