Etymologia imion wrogów敵役命名の語源

Drzewo Piekielne to samoświadoma roślina pochodząca z odległej planety, która od pradawnych czasów wiodła samotne życie pośrodku oceanu, dopóki nie postanowiła zrodzić rasę istot człekokształtnych. Jego japońskie imię to zestawienie samodzielnego wyrazu 魔界 makai („piekło, hades”, dosł. „świat demonów, złych duchów, czarownic”) oraz znaku chińskiego 樹 JU („drzewo”). W wielu mitologiach istnieje pojęcie tzw. „osi świata” [łac. axis mundī], którą w zależności od kultury wyobrażano pod postacią: góry, słupa lub drzewa. Wikingowie za oś kosmiczną przyjęli ogromne drzewo jesionu o imieniu Yggdrasill [staronord. Yggdrasill], na którym znajdowały się różne światy: Asgard [staronord. Ásgarðr], Midgard [staronord. Miðgarðr], Utgard [staronord. Útgarðr] i Hel [staronord. Hel]. Słowianie wyobrażali sobie wszechświat jako wielki dąb, w którego koronie znajdowała się Prawia/Prawie [starosł. правѣ prawě] — świat nadrzędny, wyraj, zamieszkiwany przez bogów i rządzony przez Świętowita, na poziomie pnia Jawia/Jawie [starosł. ꙗвѣ jawě] — świat rzeczywisty zamieszkiwany przez ludzi i rządzony przez Pioruna lub Swaroga, a korzenie stanowiły Nawię/Nawie [starosł. навѣ nawě] — krainę dusz zmarłych, zarządzaną przez Wielosa. W wielu kulturach wierzono też, że od osi kosmicznej rozpoczęło się stwarzanie świata. W języku japońskim na „drzewo kosmiczne” mówimy 世界樹 sekaiju lub 宇宙樹 uchūju. To najpewniej te właśnie terminy posłużyły jako model dla japońskiego imienia Drzewa Piekielnego.

W grze „Cz. z Ks.: Inna historia” pojawia się jako boss o imieniu Drzewo Wymiarów [jap. ディメンション・ツリー Dimenshon Tsurī; ang. Dimension Tree], który zadomowił się w korytarzu czasoprzestrzeni. Człon ディメンション dimenshon wywodzi się z angielskiego wyrazu dimension („wymiar, przestrzeń”). Z kolei człon ツリー tsurī jest japońskim zapisem angielskiego wyrazu tree („drzewo”). Owo odmienne imię także dobrze się odnosi do pojęcia „osi świata”, na niej bowiem następuje zatrzymanie czasu, przez co możliwy jest pełen kontakt zarówno z przeszłością, jak i przyszłością.

Imię to jest nieco zmodyfikowaną pierwszą połową wyrazu alien („obcy”) zapisywanego po japońsku jako エイリアン eirian. Podzielmy imię Ala na dwa mniejsze elementy. W członie エイ～ ei-, po wyodrębnieniu go z wyrazu エイリアン eirian, nie zaszły żadne zmiany fonetyczne bądź ortograficzne. Uzasadniona jest przeto pisownia A-, bowiem używając analogii możemy wyodrębnić człon a- z alien. (Zachowujemy, rzecz jasna, nie tylko pisownię, ale również i wymowę tego członu, tak jakby nadal występował w wyrazie alien, czyli [eɪ].) Człon następny ～リ～ -ri- odpowiada, rzecz jasna, -li- ([li]), jednak w samym imieniu został zmodyfikowany do ～ル -ru. Japończycy, chcąc oddać spółgłoskę l, występującą na końcu wyrazu, stosują właśnie znak ル ru. Oczywiście, znak ów może zamieniać r, lu bądź ru, jednak nie ma powodu tutaj zakładać, iż jest to któryś z tych wariantów. Uzasadniona jest przeto pisownia -l, bowiem używając analogii możemy wyodrębnić człon -l- ([l]) z alien, natomiast występujące u w japońskim zapisie należy traktować tylko jako osobliwość fonetyki tego języka. Złożywszy powyższe wywody w jedno, otrzymujemy pisownię Al.

Al nosi alias Seijūrō Ginga [jap. 銀河　星十郎 Ginga Seijūrō]. Nazwisko jest japońskim wyrazem 銀河 ginga (dosł. „srebrna rzeka”) oznaczającym „galaktykę” (czasami również „Galaktykę (Drogi Mlecznej)” w szczególności), co jest nawiązaniem do tematyki kosmicznej. Imię jest rzeczywiście istniejącym japońskim imieniem, jednakże jest ono zapisywane jako 晴十郎 Seijūrō, 晴重郎 Seijūrō, 正十郎 Seijūrō, 清十郎 Seijūrō bądź 精十郎 Seijūrō. Jego rozkład na części składowe przedstawia się następująco:

Imię to jest drugą połową wyrazu alien („obcy”) zapisywanego po japońsku jako エイリアン eirian. W członie ～アン -an, po wyodrębnieniu go z wyrazu エイリアン eirian, nie zaszły żadne zmiany fonetyczne bądź ortograficzne. Uzasadniona jest przeto pisownia En, bowiem używając analogii możemy wyodrębnić człon -en z alien. (Zachowujemy, rzecz jasna, nie tylko pisownię, ale również i wymowę tego członu, tak jakby nadal występował w wyrazie alien, czyli [ən].)

En nosi alias Natsumi Ginga [jap. 銀河　夏美 Ginga Natsumi]. Nazwisko jest japońskim wyrazem 銀河 ginga (dosł. „srebrna rzeka”) oznaczającym „galaktykę” (czasami również „Galaktykę (Drogi Mlecznej)” w szczególności), co jest nawiązaniem do tematyki kosmicznej. Samo imię rzeczywiście istnieje w jęz. japońskim. Jego rozkład na części składowe przedstawia się następująco:

Francuski wyraz o znaczeniu „wampir”. Forma ヴァンピール vampīru jest japońskim zapisem francuskiego vampire. (Japończycy do swego języka przejęli wyraz vampire o angielskim brzmieniu i dlatego zapisują go jako ヴァンパイア vampaia bądź バンパイア bampaiya.)

Zniekształcenie imienia mitycznego stworzenia o ciele mężczyzny i głowie byka — Minotaura. Forma ミノタウロス Minotaurosu jest japońskim zapisem starogreckiego Μῑνώταυρος Mīnṓtauros. Minotaur zamieszkiwał Labirynt pod pałacem w Knossos i został pokonany przez herosa Tezeusa. Jego imię jest połączeniem greckich wyrazów Μῑ́νως Mī́nōs (Minos — mityczny król Krety) oraz ταῦρος taûros („byk”). Ciekawy jest fakt, że kardian Minotaron przedstawiona jest odwrotnie do mitycznego Minotaura: ma ona ciało byka i głowę ludzką, a nie na odwrót.

Plan filmowy, w którym została przyzwana Minotauron, porównywany był z labiryntem przez kilka postaci w odcinku. Jest to kolejne odniesienie do mitycznego Minotaura, który zamieszkiwał labirynt [gr. λαβύρινθος labýrinthos; jap. 迷宮 meikyū].

Możliwe, że imię tego kardiana jest nie tyle zniekształconym imieniem „Minotaur”, lecz połączeniem tego ostatniego ze starofrancuskim wyrazem talon oznaczającego „pięta; szpon, pazur” i zapisywanego po japońsku jako タロン taron.

Połączenie dwu wyrazów, drugim z których jest z całą pewnością angielski wyraz lion („lew”) zapisywany po japońsku jako ライオン raion. Nie do końca wiadomo, jakie pochodzenie ma pierwsza część imienia tego kardiana.

1. Bardzo prawdopodobne, iż wygląd tego kardiana nawiązuje do sfinksa [gr. Σφίγξ Sphínx] (zwanego także fiksem [gr. Φῑ́ξ Phī́x]), która to nazwa odnosi się do mitycznego żeńskiego potwora zniszczenia i złego losu o ciele lwa, głowie i piersiach kobiety, skrzydłach orła i, wedle niektórych, wężowym ogonie zakończonym gadzim łbem. W przeciwieństwie do sfinksa greckiego, który był kobietą, sfinks egipski był zwykle przedstawiany jako mężczyzna i postrzegany jako życzliwy, ale o dzikiej sile podobnej do złośliwej greckiej wersji i uważany był za strażnika świątyń i grobów królewskich. Największym i najsłynniejszym wyobrażeniem mitologicznego stworzenia jest Wielki Sfinks [ar. أبو الهول ʾAbū al-Haul] z Gizy, noszący najprawdopodobniej twarz faraona Chefrena. Stąd nie jest niemożliwym, że w skład imienia tego kardiana wchodzi japoński wyraz ファラオ farao o znaczeniu „faraon”, będący zapożyczeniem ze staroegipskiego pr-ʕꜣ za pośrednictwem nowoegipskiego *par-ʕoʔ, starogreckiego φαραώ pharaṓ, łacińskiego pharaō i angielskiego pharaoh.
2. Może tu chodzić o chiński wyraz 法輪 fǎlún („koło Dharmy”). Japończycy znają ten wyraz jako 法輪 hōrin. Koło Dharmy odnosi się zarówno do koła życia, jak i do nauczania Buddy. Przedstawia się je jako okrąg z ośmioma promieniami. Podobną postać miało również koło, którym posługiwał się ów kardian.
3. Biorąc pod uwagę bujną lwią grzywę potwora, możliwy jest też angielski wyraz fur („sierść”) zapisywany po japońsku jako ファー fā.

Kardian ów pochodzi od karty Tarota o nazwie Koło Fortuny [jap. 運命の輪 Unmei no wa; ang. the Wheel of Fortune].

Zestawienie angielskich wyrazów hell („piekło”) i ant („mrówka (Formīca)”), zapisywanych po japońsku odpowiednio jako ヘル heru oraz アント anto.

Nie do końca wiadomo, dlaczego tego kardiana skojarzono z mrówkami. Zaszył się on w teatrze wirtualnej rzeczywistości, na który po japońsku mówimy バーチャル・リアリティ・シアター bācharu riariti shiatā. W wyrażeniu tym występuje zestawienie sylab アリ ari brzmiące tak samo jak rdzennie japoński wyraz 蟻 ari nazywający „mrówkę”.

Istnieje kilka możliwych wyjaśnień tego imienia, żadne z których nie wydaje się do końca przekonujące.

1. Wygląd kardiana kojarzy się z gatunkiem drzewa wiśniowego z obwisłymi gałęziami znanego w Japonii pod nazwą 枝垂桜 shidare-zakura („płacząca wiśnia”).
2. Zdaniem autora strony Dies Gaudii jest możliwe, że chodzi tu o anagram francuskiego wyrazu cerise („wiśnia”) zapisywanego po japońsku jako セリーズ serīzu, jednakże Japończycy przy tworzeniu anagramów zwykle przestawiają miejscami litery kany, a więc tylko same sylaby, nie oddzielając spółgłosek od samogłosek występujących w tej samej sylabie.
3. Zgodnie ze słowami reżysera odcinka 51, pana Kunihiko Ikuhary, kardian ten to „duch zamieszkujący drzewa wiśniowe” [jap. 「桜の木に宿る精霊」 „sakura no ki ni yadoru seirei”]. Być może więc imię kardiana to anagram i zniekształcenie wyrazu 精霊 reisei („duch”).
4. Niewykluczone jest, że to zniekształcona postać wyrazu 麗姿 reishi („piękna postać, piękna figura”).
5. Może również chodzić o nazwę ducha lasu w wierzeniach bałtosłowiańskich. Forma レーシー rēshī jest japońskim zapisem angielskiego leshy, który z kolei pochodzi od prasłowiańskiego лѣ́шъйь lěšǔjǐ, skąd polskie leszy. Leszy (zwany także leśnikiem, laskowcem, gajowym, borowym, leśnym dziadem itp.) ukazywał się pod postacią mężczyzny o nienaturalnie białej twarzy, którego wzrost zmieniał się w zależności od wysokości drzewostanu. Przyjmował także postaci zwierzęce (wilka, niedźwiedzia, puchacza) lub postać wichru. Głównym kontrargumentem przeciwko tej hipotezie jest fakt, że leszy to postać z mitologii słowiańskiej, a wygląd kardiana przypomina bardziej japońską szlachciankę, ponadto leszego nigdy nie przedstawiano w postaci żeńskiej.

Połączenie starogreckich wyrazów Γίγᾶς Gígâs i Ῑ̓́καρος Ī́karos, zapisywanych po japońsku odpowiednio jako ギガース Gigās i イカロス Ikarosu. Giganci [gr. (l.mn.) Γίγαντες Gígantes; jap. (l.mn.) ギガンテス Gigantesu] w mitologii greckiej byli olbrzymami o wężowych splotach zamiast nóg uchodzącymi za synów Uranosa i Gai bądź Tartaru i Gai. Byli uosobieniem potężnych sił przyrody: trzęsień ziemi, wybuchów wulkanów itp. Z kolei Ikar w mitologii greckiej był znany z tego, iż wraz z Dedalem, swym ojcem, uciekł z Krety za pomocą skonstruowanych z piór i wosku skrzydeł. Ponieważ wzbił się za blisko do słońca, wosk, łączący pióra, się roztopił i chłopiec utonął w morzu. Kardian Gigaros była dosyć wysokiego wzrostu, miała duże białe skrzydła i nosiła strój przypominający togę.

Zniekształcenie imienia najważniejszego bóstwa w panteonie japońskim — bogini słońca 天照大御神 Ama-terasu ofomi-kami (dosł. „wielka i święta bogini świecąca na niebiesiech”).

Kardian ma także inny wariant imienia, a mianowicie Amadeusu [jap. アマデウス Amadeusu]. Forma アマデウス Amadeusu jest japońskim zapisem łacińskiego imienia własnego Amadeus (dosł. „kochający boga; ukochany boga”). Wariant ten zapewne jest jedynie literówką. Związek kardiana z boginią słońca Amaterasu potwierdzają niejako słowa Rei, która kartę, ujrzaną przez siebie podczas wizji w ogniu, opisuje jako podobną do karty Tarota o nazwie Słońce [jap. 日 Hi bądź 太陽 Taiyō; ang. the Sun].

Nazwa istot morskich. Forma セイレーン Seirēn jest japońskim zapisem starogreckiego Σειρήν Seirḗn. Syreny w mitologii klasycznej to istoty o ciele ptaka i głowie kobiety, które wabiły urzekającym śpiewem żeglarzy i zabijały ich. Kardian Seiren przypominała rudowłosą rusałkę, która atakowała przeciwników, wystrzeliwując strumień wody z ust na cel. Mogła też z własnego ogona wydzielać złote cząstki, które wywoływały głęboki sen u ofiar nimi porażonych.

Anagram i zestawienie japońskich wyrazów 海苔 nori („wysuszone glony”) z rodzaju Porphyra oraz 弁当 bentō („posiłek z kuchni japońskiej, mający postać pojedynczej porcji na wynos”). Kardian Utonberino używała wykałaczki jako miecza, a także mogła wystrzeliwać wodorosty.

Połączenie japońskiego wyrazu dźwiękonaśladowniczego ビープ bīpu pochodzącego od angielskiego beep (krótki, wysoki dźwięk emitowany przez sprzęt elektroniczny) oraz francuskiego wyrazu pierrot („postać smutna i romantyczna w pantomimie”) zapisywanego po japońsku jako ピエーロ piēro. Kardian Bipierrot miała formę klauna, a do atakowania używała bicza mogącego porazić prądem elektrycznym.

Pierwszy człon może też pochodzić od japońskiego rzeczownika 美 bi oznaczającego „piękno”.

Ten tajemniczy kardian nie był w żaden sposób nazwany w starym anime. Używane tutaj określenie pojawia się w „Albumie anime R”. Jest ono zestawieniem japońskich wyrazów 謎 nazo („tajemnica, zagadka, łamigłówka”), の no (partykuła dopełniacza) i 三日月 mikadzuki („półskiężyc, sierp księżycowy”). Ostatni człon nawiązuje do ozdoby na głowie tej postaci, która właśnie miała kształt półksiężyca.

Kardian ów zapewne nawiązuje do karty Tarota o nazwie Księżyc [jap. 月 Tsuki bądź 太陰 Taiin; ang. the Moon].

Zniekształcenie japońskiego wyrazu 天の邪鬼 Ama no jaku / Amanjaku (dosł. „niebiański zły demon”) odnoszącego się do mniejszego demona potrafiącego czytać w ludzkich sercach oraz zajmującego się psotami i figlami. Współcześnie słowem tym określa się także osoby przewrotne, przekorne, uparte, o zwichrowanej osobowości. Kardian Āmanju postępowała odwrotnie do tego, co jej rozkazywano.

Kardian ów może nawiązywać do karty Tarota o nazwie Diabeł [jap. 悪魔 Akuma; ang. the Devil]. Karta Diabła ogólnie symbolizuje zło biorące się z ludzkiego egoizmu. Oznacza ona m.in. zniszczenie, krzywdzenie innych, pożądanie, namiętność, brak opanowania i niekontrolowanie popędów, duży gniew, przemoc.

Zniekształcenie imienia manifestacji Buddy o wielu twarzach. Forma ヤマーンタカ Yamāntaka jest japońskim zapisem sanskryckiego यमान्तक Yamāntaka (dosł. „kładący kres bogu śmierci”). Japończycy znają ten aspekt Buddy również pod nazwą 大威徳明王 Daiitokumyōō (dosł. „wielki świetlany król pełen dostojeństwa i cnót”).

Kardian Yāmandakka miał cztery głowy oznaczone liczbami od 1 do 4 oraz wyrażające cztery podstawowe ludzkie emocje: 喜 ki („radość”), 怒 do („gniew”), 哀 ai („litość”), 楽 raku („błogość”).

Epitet, 異星人 iseijin, jest japońskim wyrazem o znaczeniu „obcy, przybysz z obcej planety”. Imię jest włoskim wyrazem fiore („kwiat”) wywodzącym się z łacińskiego flōs i zapisywanym po japońsku jako フィオレ fiore. Wyrazy takie jak Flora (bogini kwiatów), flora (całokształt roślin), Florencja [nowowł. Firenze; starowł. Fiorenza; łac. Flōrentia] (dosł. „miasto kwiatów”) wywodzą się z tego samego rdzenia.

Pełnym imieniem Fiore, choć ono nie pada w samej kinówce, acz z ust jej reżysera, jest Fiorial [jap. フィオリエイル Fiorieiru]. Jest to połączenie formy fiori (l.mn.) oraz skrócenia angielskiego wyrazu alien („obcy”) do formy al zapisywanych po japońsku odpowiednio jako フィオリ fiori i エイリアン eirian (エイル eiru), co wskazuje na analogię do imienia Ala i może być pewną aluzją, iż Fiore prawdopodobnie jest przedstawicielem gatunku tych samych istot.

Imię tego demonicznego kwiatu jest zniekształceniem angielskiego wyrazu xenia zapisywanego po japońsku jako キセニア kisenia. Wyraz ów ma wiele znaczeń:

1. gatunek rośliny okrytonasiennej Anacampseros vulcānēnsis znany również jako Xenia vulcānēnsis;
2. rodzaj zamieszkujących rafy Oceanów Indyjskiego i Spokojnego koralowców o wielkich polipach w kształcie kwiatów — Xenia (gromada koralowce nazywana jest także kwiatozwierzami (Anthozoa));
3. bezpośredni wpływ bądź efekt genów pyłku na bielmo będące w nasieniu strukturą różną od zarodka.

Wreszcie istnieje również greckie pojęcie gościnności — ξενίᾱ xeníā. Wywodzi się od wyrazu ξένος xénos < ξένϝος xénwos („podróżnik, obcy”). Wyrazami pokrewnymi są ksenofobia i ksenon. Zwyczaj ksenii pozwalał Grekom podróżować bezpiecznie do dalekich miejsc, zamieszkiwanych przez swych rodaków. Polegał na przyjęciu podróżnika do własnego domu jako gościa. Gdy jego wizyta dobiegała końca, otrzymywał też ξεινήιον xeinḗion — prezent pożegnalny. W taki sposób, jeśli sam gospodarz domu wybierał się w podróż, mógł on liczyć na takie same traktowanie. Zwyczajowi temu podlegała nie tylko jedna osoba, lecz również jej rodzina i potomkowie. (Słynna wojna trojańska wybuchła właśnie z powodu naruszenia ksenii. Parys [gr. Πάρις Páris] jako gość Menelaosa [gr. Μενέλᾱος Menélāos], porywając jego żonę Helenę [gr. Ἑλένη Hēlénē], wykroczył poza granicę wyznaczoną przez zwyczaj ksenii. Za to Achajowie zobligowani byli przed Zeusem (będącym akurat patronem ksenii jako Ζεύς Ξένιος Zeús Xénios) wypowiedzieć wojnę Troi [gr. Τροίᾱ Troíā bądź Ῑ̓́λιον Ī́lion (< Ϝίλιον Wílion)], mimo iż zgodnie z Homerem miasto to było uwielbiane przez władcę Olimpu.) Imię Xeniana można zatem interpretować jako skomplikowaną grę słowną. Xenian jest kwiatem-podróżnikiem (ξένος xénos) odnalezionym przez Fiore, który szukał prezentu dla Mamoru jako podziękowania za gościnność (ξενίᾱ xeníā) tego ostatniego.

Xenian jest również znana jako Diabelski Kwiat Xenian [jap. 悪魔の花キセニアン Akuma no Hana Kisenian]. Określenie to jest połączeniem japońskich wyrazów 悪魔 akuma („diabeł, demon”) oraz 花 hana („kwiat”).

Warto zauważyć, iż w japońskim zapisie imienia Xenian występuje człon アン an, czyli prawdopodobnie skrócenie angielskiego wyrazu alien („obcy”) zapisywanego po japońsku jako エイリアン eirian, do formy -en, co wskazuje na analogię do imienia En.

Imię jest zniekształceniem angielskiego wyrazu glycine („glicyna (Glycine)”) zapisywanego po japońsku jako グリシン gurishin. Najbardziej znanymi gatunkami tego rodzaju roślin są glicyna wijąca się (Glycine clandestīna) oraz soja warzywna (Glycine max). Nazwa samego rodzaju wywodzi się z greckiego wyrazu γλυκερός glykerós („słodki”). (Glicyna jest też nazwą jednego z aminokwasów.)

W nieoficjalnym angielskim przekładzie gry „Cz. z Ks.: Inna historia” pojawia się błędny zapis imienia tego kwiatowego demona znakami alfabetu łacińskiego: Grisina.

Imię jest angielskim wyrazem campanula („dzwonek (Campanula)”) zapisywanym po japońsku jako カンパニュラ kampanyura. Angielska nazwa dzwonków pochodzi od łacińskiego wyrazu campanula oznaczającego „dzwonek, mały dzwon” (i będącego zdrobnieniem wyrazu campana („dzwon”)).

W nieoficjalnym angielskim przekładzie gry „Cz. z Ks.: Inna historia” pojawia się błędny zapis imienia tego kwiatowego demona znakami alfabetu łacińskiego: Canpanura.

Imię jest zniekształceniem angielskiego wyrazu dahlia („dalia, georginia (Dahlia)”) zapisywanego po japońsku jako ダリア daria (bądź ダリヤ dariya). Ojczyzną dalii jest Meksyk, Ameryka Środkowa i Kolumbia, a ich nazwa pochodzi od nazwiska szwedzkiego botanika Andrewa Dahla.

W nieoficjalnym angielskim przekładzie gry „Cz. z Ks.: Inna historia” pojawia się błędny zapis imienia tego kwiatowego demona znakami alfabetu łacińskiego: Darian.